Wraz z nastaniem zimy na polskich wsiach od wieków pojawiają się przebierańcy. Chodzą od Bożego Narodzenia, przez karnawał, aż do Wielkanocy. Są trochę straszni, trochę śmieszni – i zupełnie niezwykli. Kim są? Jak się nazywają? Jak wyglądają? Co ich łączy? Co przynoszą i czego chcą? Tego z książki Anny Kaźmierak dowiedzą się nie tylko dzieci.
W książce spotykamy dziesiątki znanych i nieznanych bohaterów polskich obrzędów kolędniczych, a wśród nich między innymi: dziady śmiguśne, muradyny, turki, śmierguśnicy, cymprownicy, nowolecięta, szlachcice, jukce, draby, gwiżdże, szczodraki, kusaki i wielu, wielu innych. Możemy zobaczyć rajmaksa, śmierguśników albo pucheroka. Dowiadujemy się, po co brodaczom kije, jukacom baty, a maciduli wypchany królik? Czytamy związane z nimi historie i oglądamy ich zadziwiające przebrania. A wszystko to w konwencji obszernego zeszytu aktywnościowego, w którym na każdej stronie czeka na nas zadanie plastyczne do uzupełnienia, domalowania i twórczej zabawy.
Autorką książki jest Anna Kaźmierak – żywo zainteresowana kulturą ludową graficzka, która od lat uczestniczy w obrzędach kolędniczych na terenie całego kraju. Z osobistych badań terenowych autorki pochodzi materiał fotograficzny, który pojawia się w książce równolegle obok ekspresyjnych ilustracji. Ich styl jest równie figlarny, śmiały i szalony, jak poczynania kolędnicze.
Anna Kaźmierak, turoń i bocian fot Dominika Oczepa
Turonie, żandary, herody, Wydawnictwo Dwie Siostry
Poza tym książka przywołuje też wiele cytatów fotograficznych ze źródeł archiwalnych, które pochodzą m. in. z Cyfrowego Archiwum im. Józefa Burszty, Kolekcji Szklanych Negatywów Fundacji Tres, muzeów etnograficznych oraz regionalnych ośrodków kultury. W ich kolekcjonowaniu i porządkowaniu wiadomości etnograficznych pomagała autorce etnolożka Anna Weronika Brzezińska, która tak komentuje efekt ich współpracy:
Książka w niezwykle uważny i odważny sposób dokumentuje tradycje lokalne i regionalne. Szuka tego co ukryte lub znane tylko wiadomym, wyciąga to na światło dzienne, ożywia, wprawia w ruch, daje tchnienie i prowokuje – do myślenia na opak i na odwrót, pod prąd, na przekór i po przekątnej. Robi książki do mazania, do bazgrolenia, zostawia miejsce na wyobraźnię, wciąga czytelniko-użytkowników w zabawę i uczy! Uczy wrażliwości i uważności.
„Turonie, żandary, herody” zapraszają do chwytania za kredki i pędzle i dołączenia do szalonej ludowej zabawy!
Turonie, żandary, herody
Tekst i ilustracje: Anna Kaźmierak
Konsultacja merytoryczna: Anna Weronika Brzezińska
Format: 20,50 x 28,80 cm
Oprawa miękka ze skrzydełkami
Ilość stron: 144
Wydawca: Wydawnictwo Dwie Siostry
Rok wydania: 2019