W internecie można już obejrzeć pierwsze dwa filmy z dokumentalnego cyklu poświęconego zabytkowym domom podcieniowym na Żuławach. Gorąco polecamy!
W sumie zaprosimy na dziesięć wycieczek po najstarszych, najciekawszych, najcenniejszych domach podcieniowych na Żuławach – mówi Agnieszka Jarzębska, koordynatorka projektu „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych”, który realizuje Centrum Spotkań Europejskich „Światowid”.
Pierwszy z filmów opowiada o jednym z największych żuławskich domów podcieniowych, który znajduje się we wsi Miłocin, w gminie Cedry Wielkie.
– Właścicielem zabytku jest gmina, dzięki której mogliśmy zobaczyć, jak wygląda wnętrze tak dużego domu – mówi Agnieszka Jarzębska. – Dom w Miłocinie, choć przeznaczony na mieszkania dla wielu rodzin i o silnie przebudowanym wnętrzu, to jednak remontowany, dotrwał do naszych czasów.
Odnowiony dzięki Unii Europejskiej ma się stać zalążkiem „folwarku żuławskiego”. Celem władz gminy jest bowiem odtworzenie typowego gospodarstwa żuławskiego z XVII wieku. Kolejny odcinek to kolejny dom. Tym razem w Markusach.
– W tym filmie zobaczymy dom w zagrodzie holenderskiej, typowej dla Żuław. Część mieszkalna, stodoła i obora są ze sobą połączone – w razie powodzi można było bez wychodzenia z domu np. nakarmić zwierzęta. Nieczęsto mamy okazję oglądać praktycznie niezmieniony układ pomieszczeń – dodaje Agnieszka Jarzębska.
Na stronach eŚwiatowid.pl oraz portEl.pl, a wkrótce także w Telewizji Elbląskiej, będzie można obejrzeć w sumie 15 filmowych opowieści o domach podcieniowych, które powstały w ramach projektu „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych”.
Domy podcieniowe w większości są własnością prywatną, tylko niektóre można zwiedzać. Widzowie będą mieli taką okazję. O domach opowiedzą zarówno ich mieszkańcy, jak i eksperci. Każdy z filmów trwa od 20 do 30 minut.
Zdjęcia i wywiady były realizowane od marca do lipca, w zabytkach i instytucjach partnerskich, w tym w muzeach (Gdańsk, Elbląg, Nowy Dwór Gdański), oddziałach Narodowego Instytutu Dziedzictwa (Olsztyn, Gdańsk), urzędach ochrony zabytków (Elbląg, Olsztyn, Gdańsk). Scenariusze napisały: Agnieszka Jarzębska i Marta Hajkowicz, autorami zdjęć są: Tomasz Misiuk i Jacek Szulecki. Filmy powstaną także w wersji z napisami dla osób niesłyszących.
Na Żuławach zachowało się kilkadziesiąt domów podcieniowych. Pochodzą głównie z XVIII i XIX wieku, najstarsze z I poł. XVIII wieku. Nie wszystkie wpisano do rejestru zabytków. Z roku na rok ich ubywa, popadają w ruinę, są rozbierane, przebudowywane. W przeważającej większości przypadków są w złym lub bardzo złym stanie. W większości mieszkają ludzie niezamożni, którzy nie są w stanie w odpowiedni sposób zatroszczyć się o zabytki, dbać o bieżące utrzymanie, niezbędne naprawy, konserwację.
Projekt „S.O.S. dla żuławskich domów podcieniowych” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Partnerzy: Narodowy Instytut Dziedzictwa, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, wraz z delegaturą w Elblągu, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Muzeum Archeologiczno – Historyczne w Elblągu, Muzeum Żuławskie w Nowym Dworze Gdańskim, Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego Klub Nowodworski, Stowarzyszenie Jantar
Patroni medialni: Polskie Radio Olsztyn, Polskie Radio Gdańsk, Portal KulturaLudowa.pl, Telewizja Elbląska, Elbląska Gazeta Internetowa portEl.pl, Dziennik Elbląski, Portal Kulturalny Warmii i Mazur eŚwiatowid.pl, portal społecznościowy ekulturalni.pl .
ZOBACZ FILMY
W cieniu domów. Miłocin – wspomnienie folwarku żuławskiego
W cieniu domów. Markusy – dom stary jak… Wielka Rewolucja Francuska