W czasie kwarantanny instytucje kultury i muzea są zamknięte, a znaczna część swoją działalność przenosi do internetu. Oferta jest dość bogata – od sztuki dawnej po współczesną. A co z kulturą ludową? Wirtualne wystawy oraz spacery po skansenach? Czemu nie! Zobaczmy co oferują internautom polskie placówki związane z kulturą tradycyjną.
Obecna sytuacja skłoniła nas do przyjrzenia się, jak wygląda udostępnianie zbiorów online przez muzea o profilu etnograficznym. W dzisiejszych czasach większość instytucji publikuje w internecie dokumentację fotograficzną swoich obiektów, niejednokrotnie są to również prezentacje 3D lub bardziej rozbudowane w formie wizualizacje. W kolejnych artykułach zamieszczać będziemy informacje i linki do wystaw, eksponatów i ciekawych stron zarówno tworzonych przez duże ogólnopolskie muzaea jak i te małe, regionalne.
Oprócz podanych adresów stron, warto także śledzić profile poszczególnych muzeów i instytucji w mediach społecznościowych, gdzie zamieszczane są informacje o najnowszych ofertach.
Uwaga. Prezentowane poniżej wirtualne spacery do poprawnego funkcjonowania wymagają zainstalowanej oraz aktywnej w przeglądarce wtyczki Adobe Flash. Jesli strona nie wyświetla sie, można skorzystać z niniejszej instrukcji udostepnionej przez Muzeum Wsi Kieleckiej http://mwk.com.pl/spacer/flash_spacer.pdf
Zapraszamy do współtworzenia zestawienia. Wasze propozycje ślijcie na adres redakcja@kulturaludowa.pl.
Muzeum Etnograficzne w Warszawie
strona: http://ethnomuseum.pl
facebook: https://www.facebook.com/panstwowemuzeum.etnograficzne
Zasoby PME w Warszawie są dostępne online na platformie Google Arts&Culture – aby przejść do serwisu kliknij tutaj. Znajdziemy na niej prezentujące strojów ludowych, tkanin, ozdób i akcesoriów z wielu regionów Polski, a wielbicieli malarstwa zainteresować może wybór dzieł z kolekcji sztuki twórców nieprofesjonalnych. Przeglądarkę obiektów uzupełniają foto-artykuły w języku angielskim ilustrowane zdjęciami z Archiwum PME.
Warto również wziąć udział w wirtualnym spacerze po wystawie stałej pt. „Biblia Pauperum” prezentującej m.in. rzeźbę, malarstwo z kręgu sztuki ludowej, nieprofesjonalnej i art-brut.
Czytaj również: Polskie stroje ludowe na największej wirtualnej wystawie mody
Muzeum Etnograficzne w Krakowie
strona: https://www.etnomuzeum.eu
facebook: https://www.facebook.com/etnomuzeum.krakow
W ramach prowadzonego przez krakowskie muzeum etnograficzne Wirtualnego Muzeum Drzeworytów Ludowych (http://www.drzeworyty.pl) można obejrzeć, oprócz bogatych materiałów ilustracyjnych i wielu bezcennych informacji (w bazie znajduje się ok. 1200 drzeworytów ludowych) cztery tematyczne wystawy. Jedną z nich jest wystawa przybliżająca postać Jedrzeja Wowro (Jędrzej Wowro – drzeworytnik mimo woli), beskidzkiego świątkarza. Przewodnikiem są oryginalne gawędy beskidzkiego twórcy. Głosu użyczył Ferdynand Solowski, aktor związany z krakowskim Teatrem Bagatela, znany kolekcjoner sztuki ludowej. Jak czytamy na stronie „rola Wawry sprawiła Panu Solowskiemu wielką radość. Wrócił wspomnieniami do 1936 roku, kiedy jako chłopiec widział rzeźbiarza w Kalwarii Zebrzydowskiej”.
Pozostałe wystawy:
Drzeworyty ludowe z Płazowa
Czarne na białym (o drzeworytach współczesnych)
Komu lilię, komu miecz? (o atrybutach świętych patronów)
Wspomniane wystawy to nie jedyne udostępnione przez Muzeum Etnograficznego w Krakowie materiały. Bogate zbiory muzeum prezentujące przedmioty codziennego użytku, narzędzia pracy, zabawki, dzieła sztuki, obiekty kultu i magii, fotografie, rękopisy, rysunki, dźwięki możemy znaleźć na stronie: https://etnomuzeum.eu/zbiory, a także na stronie projektu Rzemiosło 2.0 (http://rzemioslo2zero.pl/) poświęconego małopolskim rzemieślników zajmujących się obróbką drewna i metalu.
W tym miejscu warto wspomnieć o portalu Wirtualne Muzea Małopolski, na którym udostępniamy już ponad 1200 zdigitalizowanych eksponatów z 42 małopolskich muzeów w tym z Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec oraz Orawskiego Parku Etnograficznego w Zubrzycy Górnej, a także pokrewnej stronie Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe (http://www.kultura.malopolska.pl)
Muzeum Historii Katowic
strona: https://www.mhk.katowice.pl
facebook: https://www.facebook.com/mhkatowice
Muzeum Historii Katowic (podobnie jak wczesniej wspomniane muzeum etnograficzne w Warszawie) w ramach projektu „We wear culture” Google Art & Culture przygotowało specjalną dwujęzyczną wirtualną wystawę „The Silesian Wardrobe” poświęconą śląskim strojom ludowym. Zaprezentowano na niej m.in. tradycyjny strój rozbarski, jakle, watówki, halki, kabotki, chusty, czepce. (https://artsandculture.google.com/exhibit/QAKSmQF5wymCLA)
Polskie ludowe instrumenty muzyczne
strona: http://ludowe.instrumenty.edu.pl
W naszym zestawieniu nie mogło zabraknąć portalu prezentującego polskie instrumenty ludowe. Projekt został zainicjowany przez Instytut Muzyki i Tańca w Roku Oskara Kolberga (2014), w 200. rocznicę urodzin wybitnego polskiego folklorysty i etnografa. Baza prezentuje niemal 300 polskich ludowych instrumentów muzycznych z terenu całego kraju, pochodzących z Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Instrumentów Muzycznych i Muzeum Etnograficznego w Poznaniu, Kolekcji Jadwigi i Mariana Sobieskich oraz Muzeum Miejskiego w Żywcu. Znajdą tu Państwo blisko 1000 wysokiej jakości zdjęć oraz obiekty prezentowane w technice 360 stopni.
Wirtualne spacery to bardzo popularna forma prezentacji obiektów szczególnie wśród muzeów skansenowskich. Dzieki nim nie wychodząc z domu możemy odbyć wirtualną podróż po dawnej urokliwej polskiej wsi, zajrzeć do wnetrza starych chałup i zagród.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
strona: https://mwmskansen.pl
facebook: https://www.facebook.com/muzeumsierpc
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu powstało w roku 1971 drobiazgowo odwzorowując wieś mazowiecką drugiej połowy XIX wieku. Dzięki swoim wyjątkowym walorom przyrodniczym i etnograficznym odtworzona w Muzeum wieś już wielokrotnie stanowiła tło realizacji filmowych tj. „Ogniem i mieczem” czy „Pan Tadeusz”. Warto podkreslić, że wirtualny spacer wzbogacony jest opowieścią lektora-przewodnika https://mwmskansen.
Muzeum Wsi Kieleckiej
strona: https://www.mwk.com.pl
facebook: https://www.facebook.com/muzeumwsikieleckiej
Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny w Tokarni powołano w 1976 roku, a zaczęło funkcjonować od 1977 roku. Skansen położony jest w gminie Chęciny przy drodze krajowej nr 7 Warszawa-Kraków. Zajmuje obszar około 65 hektarów. Jest realizacją założeń naukowych etnografa i znawcy tradycyjnej kultury ludowej profesora Romana Reinfussa. Znajduje się tu kilkadziesiąt przeniesionych z regionu świętokrzyskiego obiektów, m.in.: dwór z Suchedniowa, dzwonnica z Kazimierzy Wielkiej, wiatrak z Dębna, spichlerz ze Złotej, kuźnia, liczne zagrody i chałupy. W wirtualnym spacerze towarzyszy głos lektora-przewodnika http://mwk.com.pl/spacer
Najpiękniejsze kroszonki – na wystawie online Muzeum Górnośląskiego
strona: https://muzeum.bytom.pl
facebook: https://www.facebook.com/MuzeumGornoslaskiewBytomiu
Górnośląskie kroszonki 2020
Od ponad trzech dekad Muzeum Górnosląskie w Bytomiu organizuje konkurs „Górnośląskie Kroszonki”, w którym wśród głównych kryteriów oceny jest zachowanie tradycyjnych technik i wzorów zdobienia. Konkurs swoimi korzeniami sięga 1989 roku. W tym roku odbyła się już 31. edycja. W związku z zamknięciem placówek kulturalnych wobec epidemii koronawirusa wyjątkowo wystawa pokonkursowa została zorganizowana online i potrwa do 26 kwietnia. Po raz pierwszy w ramach konkursu przyznana zostanie Nagroda Publiczności. Głosy można oddawać pod adresem: http://muzeum.bytom.pl/?page_id=1594
Opracował: Krzysztof Butryn
* Zdjęcie na górze: Fragment wirtualnej wystawy „Biblia Pauperum” Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie