Sto dwadzieścia obrazów malowanych na szkle i 30 rzeźb przedstawiających m.in. wizerunki Matki Bożej, wszystkich świętych, sceny pasyjne i bożonarodzeniowe zaprezentował na swojej jubileuszowej wystawie Zdzisław Słonina. 26 września w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie artysta świętował 40-lecie pracy twórczej.
„Rzeźbię i maluje z potrzeby serca” – tak o swojej twórczości mówi Zdzisław Słonina, twórca ludowy pochodzący z Bogdanówki (gmina Tokarnia), w Beskidzie Makowskim, na co dzień mieszkający i tworzący w Świątnikach Górnych. Z wykształcenia elektromechanik. Zamiłowanie do tradycji, sztuki i pracy w drewnie wyniósł z domu.
Rzeźbić zaczął w połowie lat siedemdziesiątych XX w., a w ostatnich latach z powodzeniem zajmuje się malarstwem ludowym na szkle. Jego pasją jest także fotografia. Jest również opiekunem artystów ludowych, inspiratorem imprez artystycznych i kulturalnych na terenie gminy i regionu. W 1991-95 roku został powołany na stanowisko kierownika Referatu Kultury Urzędu Gminy w Świątnikach Górnych. W latach 1995 – 2011 pełnił funkcję dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Świątnikach Górnych.
Bogaty dorobek twórczy Zdzisława Słoniny, będący owocem jego 40-letniej pracy artystycznej, mogli podziwiać licznie przybyli na wernisaż goście. Tego dnia obecni byli przedstawiciele samorządów oraz regionalnych instytucji kultury, a także znajomi twórcy ludowi oraz przyjaciele artysty. Wystawę, w asyście rodziny artysty otworzył biskup krakowski Jan Szkodoń, który w słowie wstępnym powitał przybyłych gości i pogratulował autorowi pasji tworzenia.
Głos zabrał również sam autor. Zdzisław Słonina wspominając swoje początki odwołał się do słów znanej piosenki „40 lat temu to się zaczęło i tak jak w piosence 40 lat minęło jak jeden dzień. Z tych prac, które na początku wykonywałem, niestety w domu żadna się nie zachowała, tylko gdzieś rozpierzchły się po różnych znajomych, którym to sprezentowałem, bo wtedy nie sprzedawałem. Teraz też mało sprzedaję raczej prezenty sprawiam, tym którym się do podoba. Od czterdziestu lat rzeźbę, w międzyczasie też fotografuję. Malarstwem na szkle zajmuję się od kilku lat. Na tej wystawie prezentuję 120 obrazków i 30 rzeźb z różnych okresów, lata 80 do roku 2016. Natomiast malarstwo to ostatnie lata.”
Ze względu na ilość, prace artysty zostały wyeksponowane w pięciu salach znajdujących się w piwnicach Muzeum Archidiecezjalnego Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie, które stanowią urokliwą i doskonałą przestrzeń wystawienniczą.
Każda z sal prezentująca zarówno rzeźbę jak i malarstwo poświęcona była innej tematyce. Zwiedzający kolejno mogli oglądać Madonny, sceny pasyjne, sceny bożonarodzeniowe oraz wizerunki wszystkich świętych. W ostatniej sali dominowała tematyka świecka, sceny z życia wsi.
Ksiądz Paweł Śmigiel przyjechał na wystawę z Konina. Jest miłośnikiem sztuki ludowej i opiekunem twórców ludowych. Gromadzi eksponaty od 20 lat. W swoich zbiorach ma już kilkaset rzeźb i obrazów przedstawiających Jezusa Chrystusa.
„Pan Zdzisław jest artystą bardzo skromnym. Zresztą większość twórców ludowych, których znam to osoby bardzo skromne. To niezwykła cecha twórczości, z którą wielu ma problem czy to jest naiwna, czy ludowa, czy z pogranicza. Jedno wiemy, że pan Zdzisław radzi sobie doskonale, bo to nie jest sztuka naiwna. Pamiętajmy, że wszystko co jest dobrem kościoła jeżeli chodzi o sztukę, wyrosło na tym co było proste. Później ona ewoluowała, ona w swojej figuratywności, treści była bardziej esencjonalna i coraz bardziej duchowa. I ta, którą tworzy pan Zdzisław jest wybitną sztuka duchową. Sztuką która zawiera w sobie te treści które są najciekawsze. W dobie pewnego kryzysu sztuki i nie boję się tego powiedzieć, ta sztuka powinna wracać do łask, bo jest to sztuka bardzo prawdziwa, niektórzy mówią, że jest to sztuka serc.”- powiedział ksiądz Śmigiel.
Zdzisław Słonina od 1984 r. należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Obecna na spotkaniu przedstawicielka stowarzyszenia wręczając list gratulacyjny przypomniała o społecznej działalności pana Zdzisława i o tym, że w latach 1992-1996 był prezesem Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
„Pana wieloletnie zaangażowanie oraz ogromny wkład w kultywowanie kultury tradycyjnej zasługują na wielki szacunek. Gratulujemy osiągnięć artystycznych, pasji tworzenia i popularyzacji rodzimej twórczości ludowej. Z podziwem odnosimy się do Pana wieloletniej pracy na rzecz naszego wspólnego dobra, Stowarzyszenia Twórców Ludowych, którego jest pan bardzo ważnym ogniwem tworzącym jego historię. Życzymy wszelkiej pomyślności oraz szczęśliwych dni w otoczeniu rodziny i przyjaciół” – powiedziała Katarzyna Ufniarz ze Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Zbigniew Micherdziński, kierownik Galerii Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsko-Białej, który na otwarcie wystawy przyjechał razem z beskidzkimi twórcami ludowymi ze Zdzisławem Słoniną współpracuje od wielu lat. Uważa go za artystę niezwykłego.
„Muszę powiedzieć, że mało jest twórców, którzy byli by tak otwarci na wszystkie zadania. Chętnie bierze udział w różnych projektach artystycznych, wystawach, konkursach i zawsze można na niego liczyć. A poziom jego prac jest coraz wyższy, doskonalszy i życzyłbym sobie żeby takich artystów było w Polsce więcej” – podsumowuje Zbigniew Micherdziński.
Miłym akcentem spotkania była również oprawa muzyczna w wykonaniu krakowskiej kapeli „Mogilanie”, oraz występ obecnego na wernisażu muzykanta, multiinstrumentalisty, budowniczego instrumentów ludowych, Piotra Majerczyk z Rabki Zdroju.
Przygotowana przez organizatorów jubileuszowa ekspozycja jest wyrazem uznania dla artysty i sztuki, którą tworzy. We wstępie do katalogu wydanego z okazji wystawy ks. Andrzej Józef Nowobilski, dyrektor Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie napisał: „Zdzisław Słonina należy do awangardy twórców ludowych w Polsce i można o nim powiedzieć, że jest profesjonalnym artystą w dziedzinie sztuki ludowej”.
To prawda. Prezentowane prace posiadają wysoki poziom artystyczny. Autor przez lata doskonaląc swój warsztat, wypracował swoisty, niepowtarzalny styl, co ważne, zachowując autentyczną ludowość. Wykonane przez krakowskiego artystę rzeźby jak i obrazy o tematyce religijnej zmuszają oglądającego do refleksji, stwarzając odpowiedni klimat do kontemplacji czy też modlitwy.
Z pewnością Zdzisław Słonina należy do najciekawszych współczesnych twórców ludowych tworzących w Polsce, pozostając przy tym bardzo ciepłym i skromnym człowiekiem.
„Dziękuję i zapraszam do oglądania wystawy i oceny czy to się w ogóle nadaje” – stwierdził na zakończenie uroczystości otwarcia Zdzisław Słonina.
O swojej twórczości opowiada Zdzisław Słonina
Wystawę można zwiedzać do 29 października 2017 r. w Muzeum Archidiecezjalnym Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie przy ulicy Kanoniczej 19.
Tekst i fotografie: Krzysztof Butryn