Muzeum Miejskie w Tychach udostępniło zwiedzającym nową dużą wystawę "Rok obrzędowy na historycznej ziemi pszczyńskiej", która ilustruje doroczną obrzędowość na ziemi pszczyńskiej.
Fotografie i eksponaty prezentowane na ekspozycji obejmują okres od lat międzywojennych do współczesności.
Założeniem wystawy jest pokazanie, co z tradycyjnej kultury ludowej rodzimych mieszkańców przetrwało do dzisiaj i co się zmieniło w porównaniu z latami trzydziestymi ubiegłego wieku.
Próbę zarysu stopniowego procesu zmian zachodzących na przestrzeni siedemdziesięciu lat podjęto na podstawie prowadzonych od 2005 roku badań terenowych.
Badania terenowe dotyczące obrzędowości dorocznej na terenie historycznej ziemi pszczyńskiej prowadzone są przez Dział Tradycji kultury Historycznej Ziemi Pszczyńskiej Muzeum Miejskiego w Tychach od 2005 roku.
Do programu badawczego znacznie przyczyniła się realizacja pięciomiesięcznego programu stypendialnego Zebranie i opracowanie materiałów dokumentujących rok obrzędowy na historycznej ziemi pszczyńskiej, finansowanego przez Wydział Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego
Ziemia pszczyńska to fragment obszaru Górnego Śląska, położony na południe od Katowic. Na jej teren składają się obecne powiaty: pszczyński, mikołowski, bieruńsko-lędziński, miasto Tychy oraz południowe dzielnice dzisiejszych Katowic (Ligota, Panewniki, Piotrowice, Ochojec, Kostuchna, Murcki, Podlesie, Zarzecze).
Rodzimych mieszkańców tej ziemi łączy wspólnota kulturowa: wspólne dzieje historyczne, strój ludowy, lokalne obrzędy i zwyczaje przekazywane poprzez bezpośrednie kontakty w rodzinie i społeczności.
Istniejący do 1953 roku powiat pszczyński miał granice odpowiadające mniej więcej terenowi dawnego księstwa pszczyńskiego (a wcześniej stanowego państwa pszczyńskiego).
Wystawa w tyskim muzeum przypomina o wspólnym dziedzictwie kulturowym historycznej ziemi pszczyńskiej.
Ekspozycja prezentowana jest w siedzibie Muzeum Miejskiego w Tychach od listopada 2011 r. do kwietnia 2012 r.
Na ekspozycji pokazane są fotografie archiwalne i współczesne (powiększenia oraz wydruki wielkoformatowe) prezentujące zwyczaje i obrzędy związane z czterema porami roku: zimą, wiosną, latem, jesienią, m.in.: Adwent, Barbórkę, dzień św. Mikołaja, dzień św. Łucji, okres świąt Bożego Narodzenia, obchody dnia św. Walentego, Wielki Post, okres Wielkanocy, stawianie moika, obchody dnia Bożego Ciała i Zielonych Świątek (palenie sobótek), święto Matki Boskiej Zielnej, czas dożynek.
Fotografie uzupełniono o:
– postacie w strojach ludowych (w charakterystycznych zestawach związanych z porami roku, statusem społecznym osoby itd.)
– rekwizyty obrzędowe (m.in. klapaczka wielkopostna, kraszanki, korona żniwna)
– wnętrza mieszkalne zaaranżowane stosownie do rożnych momentów roku obrzędowego, np. izba z wigilijnym wystrojem – betlejką, choinką itd.)
Na wystawie prezentowane są obiekty pochodzące ze zbiorów własnych Muzeum Miejskiego w Tychach oraz wypożyczone z muzeów śląskich, m.in.: Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu i od osób prywatnych.