W Urzędzie Gminy w Rytrze podsumowany został projekt Szkoła Nadpopradzkiej Tradycji i Kultury, zrealizowany w ramach II edycji Budżetu Województwa Małopolskiego. Dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ Antoni Malczak wręczył wójtowi Janowi Kotarbie i zastępcy wójta Mariuszowi Zuberowi dokument potwierdzający zakończenie tego przedsięwzięcia i przekazanie zakupionych materiałów i sprzętów.
Podczas spotkania Antoni Malczak i Monika Kurzeja, odpowiedzialna z ramienia MCK SOKÓŁ za realizację tego programu w roku 2018 oraz Grzegorz Tokarczyk, ryterski folklorysta i muzyk, przedstawili samorządowcom główne założenia drugiego już projektu z tej gminy, dofinansowanego z Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego. Jego autorem i koordynatorem był Paweł Gawlak, zastępca wójta w poprzedniej kadencji.
A że do trzech razy sztuka, więc zachęcano przedstawicieli ryterskiej władzy do przygotowania kolejnego wniosku o dofinansowanie. Może wówczas udałoby się powołać do życia „dorosły” zespół Rytrzoków? Dziecięcy od kilku lat działa bardzo prężnie.
II edycja Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego
SZKOŁA NADPOPRADZKIEJ TRADYCJI I KULTURY – projekt został zrealizowany przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu we współpracy z Urzędem Gminy w Rytrze w roku 2018.
Celem tego przedsięwzięcia było stworzenie warunków do rozwijania zainteresowań, w szczególności poprzez kształcenie kompetencji, ożywienie i przybliżenie młodemu pokoleniu etnograficznego dziedzictwa przodków, podniesienie wrażliwości i świadomości w obszarze dziedzictwa kulturowego. W ramach projektu zorganizowano cykl warsztatów tanecznych i muzycznych, w których wzięło 50 uczniów, m.in. członkowie Dziecięcego Zespołu Regionalnego Rytrzoki z Rytra. W ciągu roku odbywały się także warsztaty gry na instrumentach typowych dla regionu: skrzypcach i basach. Uczestnicy wzięli udział w wyjazdowych warsztatach etnograficznych. Zakupiono instrumenty pasterskie: dudy, dzwonki oraz trombitę. Została nagrana płyta z kolędami wykonywanymi przez zespół RYTRZOKI.
Opracowano i wydano album „Rytro w starej fotografii”, zawierający archiwalne zdjęcia Rytra i okolic. Przygotowano wystawę prezentującą archiwalne oraz współczesne zdjęcia tej nadpopradzkiej miejscowości. Wydano także pocztówki promujące region. Zostały zakupione materiały promocyjne, aparat fotograficzny, ścianki reklamowe oraz namioty plenerowe.
Autor projektu oraz koordynator ze strony Rytra: Paweł Gawlak
Zrealizowane działania:
1. Zakup instrumentów (dudy, trombita, dzwonki)
2. Warsztaty muzykowania ludowego – od marca do grudnia 2018 (prowadzenie: Piotr Kulig)
3. Warsztaty tańca ludowego – od marca do grudnia 2018 (prowadzenie: Renata Dudczak, Czesława Ryżak)
4. Wydanie płyty CD z kolędami Dziecięcego Zespołu Regionalnego RYTRZOKI
5. Wznowienie płyty CD Dziecięcego Zespołu Regionalnego RYTRZOKI
6. Opracowanie oraz wydanie publikacji „Rytro na starych fotografiach”
7. Wyjazd dzieci biorących udział w projekcie na warsztaty etnograficzne w MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu
8. Wyjazd Dziecięcego Zespołu Regionalnego RYTRZOKI na koncert w ramach Międzynarodowego Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych ŚWIĘTO DZIECI GÓR w Nowym Sączu
9. Zakup namiotów plenerowych (namiot imprezowy, namioty handlowe)
10. Wykonanie ścianek reklamowych
11. Zakup ścianek parawanowych wystawienniczych
12. Zakup aparatu fotograficznego (NIKON D5600 wraz z wyposażeniem)
13. Wykonanie wystawy plenerowej (stare fotografie Rytra)
14. Druk pocztówek ze starymi fotografiami Rytra
15. Organizacja gali podsumowującej projekt i promującej wydane w ramach projektu publikacje
Jest to już drugi projekt zrealizowany przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ we współpracy z Urzędem Gminy Rytro. W 2017 realizowany był projekt RYTERSKA AKADEMIA MUZYKI I TAŃCA. Akademia obejmowała naukę gry na tradycyjnych instrumentach: skrzypcach, basach. Prowadzone były zajęcia z zakresu tańca, śpiewu i etnografii. W ramach tego przedsięwzięcia w 2017 roku zostały zakupione stroje regionalne, instrumenty oraz sprzęt nagłośnieniowy.
* * *
Dolina Popradu położona jest w centrum Beskidu Sądeckiego. Posiada bogate tradycje kulturowe. Na obszarze tym zamieszkują potomkowie górali nadpopradzkich, zwanych Czarnymi Góralami – wyjątkowa grupa etniczna. Pomimo bogatej tradycji przeprowadzone analizy wykazały potrzebę wzbogacenia oferty kulturalnej, szczególnie dla najmłodszego pokolenia. Pomimo bogatej spuścizny kulturowej brakuje zajęć ukierunkowanych na rozwój kompetencji kulturalnych, brakuje inicjatyw i działań w oparciu o które można budować tradycję młodego pokolenia. Przyczyną jest niska świadomość i wrażliwość społeczna. Organizacja „Szkoły nadpopradzkiej tradycji i kultury” prezentować będzie pozostałemu spektrum mieszkańców dorobek dziedzictwa kulturowego. Celem realizacji zadania jest stworzenie warunków do rozwijania zainteresowań w szczególności poprzez kształcenie i rozwijanie kompetencji, ożywienie i przybliżenie młodemu pokoleniu etnograficznego dziedzictwa przodków, podniesienie wrażliwości i świadomości w obszarze dziedzictwa kulturowego. Szkoła będzie obejmowała naukę gry na instrumentach tradycyjnych, warsztaty etnograficzne oraz wydanie materiałów promocyjnych.
* Zdjęcie główne: fot. Piotr Gryzlak