foto Hanna Kuciel-Zając, 2012
Dziesiąta, jubileuszowa edycja Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego poprowadzi nas szlakiem drewnianych kościołów ziemi gliwickiej. W ciągu dwu dni – 15 i 16 września będzie można nie tylko zwiedzić wraz z przewodnikami okoliczne drewniane świątynie, ale też poznać ich historię, technikę budowy i zdobnictwa.
W Willi Caro i Zamku Piastowskim znajdziemy wystawy i pasjonujące wykłady – o barokowych polichromiach czy najstarszych kościołach Górnego Śląska. Zaplanowano projekcje filmowe, które przybliżą specyfikę drewnianej architektury sakralnej.
Czekają nas również pokazy mistrza ciesielskiego i spotkania z rzeźbiarzami-amatorami, tworzącymi figury świętych. W niedzielę obchody Gliwickich Dni Dziedzictwa zakończy koncert muzyki dawnej w wykonaniu zespołu Perfugium, który odbędzie się w kościele p.w. Wszystkich Świętych.
W ciągu dwóch dni, 15 i 16 września, do okolicznych drewnianych świątyń zwiedzających dowiozą autokary, w których towarzyszyć im będzie przewodnik PTTK. Opracowano trzy alternatywne trasy wycieczek, podczas których zwiedzić będzie można łącznie trzynaście obiektów – trasa I obejmuje kościółki w Ostropie, Smolnicy, Żernicy i Wilczy, trasa II – w Sierakowicach, Rachowicach, Bojszowie, Rudzińcu i Poniszowicach, trasa III -w Zacharzowicach, Sierotach, Księżym Lesie i Szałszy.
Dodatkowo w drewnianym kościółku przy ulicy Kozielskiej w Gliwicach na wszystkich chętnych przewodnik czekać będzie w sobotę, 15 września o godzinie 12.00, a w niedzielę o 16.00. Istnieje również możliwość indywidualnego zwiedzania świątyń w wyznaczonych, wskazanych w programie, godzinach. Zainteresowani zwiedzaniem w ramach wycieczek autokarowych proszeni są o wcześniejsze zapisy.
Zapisy prowadzone będą od 4 września w Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej (CIKiT) Kino Amok – Scena Bajka przy ul. Dolnych Wałów 3 w Gliwicach. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w autokarach każdy – w ramach jednej trasy – może kupić maksymalnie 4 bilety. Koszt biletu wynosi 3 zł, a za pieniądze uzyskane z ich sprzedaży wydrukujemy pocztówki z wizerunkami odwiedzanych przez nas kościołów. Wraz z folderami zostaną one ofiarowane poszczególnym parafiom, które znalazły się na szlaku tegorocznych GDDK.
Zwiedzanie drewnianych świątyń to dopiero początek! Gliwickie Dni Dziedzictwa to również wykłady, wystawy i spotkania, a wszystkie związane z "drewnianym sacrum". Uczestnicy tegorocznej edycji będą pierwszymi, którzy zobaczą unikalne, archiwalne zdjęcia kościółków drewnianych ziemi gliwickiej ze zbiorów Muzeum w Gliwicach. Są to zarówno fotografie z pierwszej połowy XX w. (zachowane na szklanych kliszach), jak i fotografie powojenne, w tym tak znanych autorów, jak m.in. Piotr Janik czy Józef Matuszczak.
Przygotowana w oparciu o nie prezentacja znajdzie się na I piętrze Zamku Piastowskiego. Na Zamku zobaczymy również ekspozycję "Małe sacrum". Chcemy pokazać przedmioty związane z religijnością indywidualną, towarzyszące prywatnemu sam na sam z Bogiem. Na wystawie znajdą się medaliki z wykopalisk archeologicznych pochodzące z XVI-XVIII w., obrazki religijne z XVIII, XIX i XX stulecia, pamiątki chrztu, modlitewniki, różańce… – mówi Monika Michnik, jej kurator.
Piękno kościołów drewnianych, ich naturalne otoczenie niezmiennie inspirowało artystów. Dlatego w Willi Caro muzealnicy przygotowali wystawę "Piórkiem i pędzlem". Zobaczymy na niej obrazy i rysunki śląskich kościółków, autorstwa m.in. Hansa Sattlera i Ireny Nowakowskiej-Acedańskiej. W Willi odbywać się będą również projekcje reportaży autorstwa Jerzego Kołodziejczyka – "Najpiękniejsze kościółki drewniane Górnego Śląska".
Reportaże ukażą najciekawsze górnośląskie kościoły drewniane i będą świetnym uzupełnieniem wykładów, których podczas GDDK wysłuchać będzie można w sali konferencyjnej Willi Caro – opowiada Bożena Kubit z Działu Etnografii Muzeum, autorka scenariusza tegorocznej edycji Gliwickich Dni Dziedzictwa – W sobotę będzie mowa o najstarszych kościołach Górnego Śląska – dowiemy się na czym polega unikalność drewnianych śląskich świątyń na tle innych tego typu budowli w Europie i w Polsce. W niedzielę zapoznamy z tajnikami rzadkich, niezwykle interesujących malowideł zdobiących podgliwickie kościółki i problemami związanymi z ich konserwacją. Wszystko to podczas wykładu "Barokowe polichromie w kościołach dawnego archiprezbiteriatu gliwickiego".
W bogatym programie GDDK nie zabraknie również specjalnych pokazów w ogrodzie Willi Caro, dzięki którym nie tylko najmłodsi będą się mogli przekonać, że ciesiołka jest sztuką.
Mistrz tego rzemiosła pokaże sposoby łączenia drewnianych bali w ścianach za pomocą różnych specjalnych nacięć ciesielskich oraz metodę krycia dachu gontami. Towarzyszyć mu będą rzeźbiarze – amatorzy, tworzący drewniane postaci świętych. Zaplanowano również kiermasz twórczości ludowej.
Jak co roku po okazyjnych cenach będzie można zakupić muzealne publikacje, w tym najnowszą – książkę z serii Gliwice znane i nieznane. Tom IV, którego premiera odbędzie się właśnie 15 września, podsumowuje i przybliża wątki tematyczne dwu ostatnich edycji Gliwickich Dni Dziedzictwa. Poświęcony jest Obliczom gliwickiej Industrii oraz Ukrytemu miastu, czyli gliwickiej archeologii.
W atmosferę Gliwickich Dni Dziedzictwa wprowadzi nas już 10 września wystawa plenerowa, która znajdzie się na gliwickim Rynku. Od deski do deski – czyli szlakiem drewnianych kościółków ziemi gliwickiej prezentować będzie współczesne zdjęcia okolicznych drewnianych kościołów. Ekspozycja to także swego rodzaju hołd złożony twórcom tych niezwykłych budowli, w zdecydowanej większości anonimowym.
Tegoroczne GDDK honorowym patronatem objęli Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Diecezji Gliwickiej Jan Kopiec, Prezydent Miasta Gliwice Zygmunt Frankiewicz, Rektor Politechniki Śląskiej prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik i Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej dr hab. inż. arch. Krzysztofa Gasidło.
Więcej informacji oraz szczegółowy program obchodów GDDK na stronie Muzeum w Gliwicach: www.muzeum.gliwice.pl