Wystawa pt. “Nieuczoną ręką wystrugane ‒ rzeźby z kolekcji Tadeusza Kacalaka” prezentuje eksponaty z bogatej kolekcji polskiej rzeźby ludowej, gromadzonej od ponad czterdziestu lat przez kutnowskiego artystę Tadeusza Kacalaka.
Ekspozycja, którą możemy obejrzeć w Galerii Sztuki Ludowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, podzielona jest na kilka części tematycznych. Obejmuje ona prawie sto pięćdziesiąt rzeźb sygnowanych przez najwybitniejszych artystów dłuta zarówno tych żyjących, jak i nieżyjących. Większość z nich to członkowie Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Wśród tematów rzeźbiarskich najliczniej reprezentowane są przedstawienia Chrystusa Frasobliwego, Matki Bożej i aniołów. Osobną grupę tematów stanowią przedstawienia oparte na motywach biblijnych (Adam i Ewa, Boże Narodzenie, Ucieczka do Egiptu, Ukrzyżowanie), kapliczki oraz te o tematyce świeckiej.
fot. K. Butryn
Aleksander Jackowski pisał, że w rzeźbie najpełniej ujawnia się indywidualność twórców. To właśnie ich dzieła zachwycają formą, sposobem ujęcia tematu, śmiałością rozwiązań, ekspresją. Mówią o Bogu, świętych patronach, świecie trudnym do zrozumienia i opisania. Mówią w sposób szczery, nierzadko przejmujący, czasem naiwny. Wydaje się, że ta dziedzina twórczości najbardziej przemawia do odbiorcy, jest zaskakująca, wręcz nieprzewidywalna. Możemy obserwować prace wręcz prymitywne uderzające prostotą, nieporadnością, wyraźną dążnością do schematyczności i skrótowości, z drugiej – rzeźby na wskroś realistyczne, znakomicie wykorzystujące cechy materiału, dopracowane w każdym szczególe, wielobarwne.
fot. K. Butryn
Obok tego typu prac występują prymitywne prace samorodnych artystów, obdarzone niekiedy dużą skalą wyrazu. Większość rzeźb charakteryzuje się grupą pewnych cech: uproszczeniem i geometryzacją kształtów, statyką, frontalnością układu, rytmicznością poszczególnych elementów, deformacją w proporcji ciała, syntetycznym traktowaniem bryły. Za każdą rzeźbą kryje się jednak postać i życie konkretnego twórcy. Każda praca to też odrębna historia, a wszystkie razem zestawione w przestrzeni Galerii z jednej strony oddają biblijną historię świata i człowieka, z drugiej – historię Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Wystawa zrealizowana jest w ramach jubileuszu 50-lecia działalności Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Wystawie towarzyszy katalog prezentujący rzeźby z kolekcji Tadeusza Kacalaka, oraz teksty autorstwa Sylwii Kacalak i Katarzyny Kraczoń.
fot. K. Butryn
Galeria Sztuki Ludowej, ul. Grodzka 14, Lublin
październik-listopad 2018
www.zgstl.pl
Scenariusz i aranżacja: Katarzyna Kraczoń
Organizator wystawy: Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Zrealizowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Patronat Narodowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
* Zdjęcie na górze: Fragment ekspozycji, fot. K. Butryn