Zespół Regionalny Szczyrzycanie został tegorocznym laureatem nagrody Województwa Małopolskiego im. Władysława Orkana. Zarząd Województwa Małopolskiego docenił to, że od 90 lat nieprzerwanie pielęgnują folklor Lachów Szczyrzyckich.
Podczas 42. Limanowskiej Słazy artyści odebrali statuetkę z rąk Leszka Zegzdy, członka zarządu województwa odpowiedzialnego m.in. za sprawy kultury, a okolicznościowy dyplom wręczyła przewodnicząca Sejmiku Urszula Nowogórska.
Wyróżnienie w ramach tegorocznej edycji nagrody powędrowało natomiast do Regionalnego Zespołu Tanecznego „Pogórzanie” z Gorlic.
Przyznawana przez Zarząd Województwa Małopolskiego nagroda im. Władysława Orkana jest wyróżnieniem za wybitne osiągnięcia artystyczne bądź działalność kulturalną, która promuje ideę lokalnego regionalizmu – w tym także miejscowe zwyczaje czy tradycje. Laureat otrzymuje nie tylko statuetkę, ale też nagrodę finansową w wysokości 10 tys. zł. Zgodnie z regulaminem nagrodę może otrzymać instytucja, organizacja artystyczno-kulturalna bądź grupa osób, które prowadzą działalność artystyczną czy kulturalną. Wyboru laureata nagrody dokonuje Zarząd Województwa Małopolskiego na podstawie rekomendacji specjalnej kapituły.
– Już po raz piąty świętujemy wręczenie nagrody imienia Władysława Orkana. Jak jest potrzebna świadczy o tym Państwa liczna obecność. Małopolska, oprócz tej wspaniałej wysokiej kultury, stoi kulturą regionu, kulturą małych ojczyzn. To jest nasza siła, nasza tożsamość i nasza potęga. Właśnie dlatego wręczenie nagrody w tym miejscu, podczas Limanowskiej Słazy, ma wyjątkowe znaczenie także dla władz regionu – podkreślił Leszek Zegzda z zarządu województwa.
Ogłaszająca tegoroczny werdykt przewodnicząca Sejmiku Urszula Nowogórska z kolei dodała: – Kłaniam się nisko wszystkim, dla których tożsamość regionalna, kultura, historia, tradycja dziadków i ojców jest głęboko zapisana w sercach.
Patronem nagrody jest Władysław Orkan (wł. Franciszek Smaciarz, żyjący w latach 1875 – 1930) – powieściopisarz, nowelista, dramaturg, poeta, publicysta, który w swojej twórczości wykazywał wyjątkową wrażliwość na sprawy wsi polskiej. Był również bardzo zaangażowanych w problemy społeczności lokalnych.
Promują folklor na przekór trudnościom
Zespół Regionalny Szczyrzycanie, fot. www.malopolska.pl
Nagrodzony w tym roku Zespół Regionalny Szczyrzycanie jest jedynym w Małopolsce zespołem regionalnym, który działa nieprzerwanie od 90 lat – pomimo wszystkich dramatycznych wydarzeń historycznych, jakie miały miejsce w tych dekadach. Szczyrzycanie powstali w 1926 roku z inicjatywy wybitnego pedagoga, folklorysty dra Władysława Gębika oraz księdza prałata płk. WP Antoniego Matejkiewicza. Od 1955 roku pracę z zespołem rozpoczęła Waleria Cudek – nauczyciel, instruktor, wieloletni dokumentator kultury ludowej – jedna z najbardziej zasłużonych osób dla regionu Lachów Szczyrzyckich. Kontynuatorami tej pracy jest do dzisiaj jej rodzina – córka Halina Matykiewicz (instruktor grupy młodzieżowej i dorosłej) oraz syn Wiesław Cudek (muzyk, kierownik kapeli, nauczyciel pokoleń muzyków ludowych tego regionu).
Zespół Szczyrzycanie, działając pod skrzydłami Związku Szczyrzycan, pielęgnują i promują folklor Lachów Szczyrzyckich. Obecnie kapelę tworzy blisko 100 osób. Na swoim koncie mają już trzy płyty: „Oj, jak jo se zaśpiywom w szczyrzyckiej dolinie”, „Od szczyrzyckich pól” i „Szczyrzyckie piosnki wiatr niesie”, a także 2 płyty z kolędami i pastorałkami: „Hej kolęda, kolęda” i „Przyszliśmy tu po kolędzie”. Szczyrzycanie zdobyli też wiele nagród na najważniejszych konkursach folklorystycznych w kraju. Występowali również poza granicami Polski – m.in. na Słowacji, w Niemczech, Austrii, Bośni i Hercegowinie.
Warto podkreślić, że w ramach zespołu sztuki grania na tradycyjnych instrumentach uczą się także dzieci i młodzież ze Szczyrzyca i okolicznych miejscowości.
Pogórzanie, którzy jeżdżą po całym świecie
Regionalny Zespół Taneczny Pogórzanie z Gorlic, fot. www.malopolska.pl
Tegoroczne wyróżnienie trafiło do Regionalnego Zespołu Tanecznego Pogórzanie z Gorlic. Grupa powstała w 1965 r. w Gorlicach i działa nieprzerwanie do dzisiaj. Jednym z jego założycieli był Henryk Kuś, choreograf, folklorysta, miłośnik kultury ludowej. To on opracował z zespołem oryginalne widowiska obrzędowe oparte o XIX-wieczne materiały i badawcze prace terenowe. Włączał także do repertuaru tańce z innych regionów Polski: śląskiego, cieszyńskiego, żywieckiego i lubelskiego. Od 1982 r. opiekę nad zespołem sprawuje Gorlickie Centrum Kultury.
Jako jedyna grupa taneczna w regionie prezentuje folklor całego Pogórza. W swoim repertuarze mają m.in. tańce narodowe, suitę pogórzańską oraz suity taneczne innych regionów etnograficznych: rzeszowskiego i krakowskiego.
Zespół Pogórzanie koncertował w wielu miejscach naszego kraju oraz zagranicą, m.in.: na Węgrzech, w Bułgarii, Rosji, Słowacji, Ukrainie, Danii czy Francji. Zrealizował też wiele widowisk obrzędowych w oparciu o tradycje potańcówek, wesel czy dożynek. Jest również laureatem ważnych konkursów folklorystycznych.
* Fotografie: www.malopolskie.pl
Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego