Zasłużeni dla kultury ludowej muzykanci, zespoły folklorystyczne poeci, twórcy ludowi, oraz animatorzy i instytucje otrzymały Nagrody im. Oskara Kolberga. Uroczysta gala wręczenia nagród z udziałem ministra kultury, wicepremiera Piotra Glińskiego odbyła się 6 czerwca 2018 r. na Zamku Królewskim w Warszawie .
Tegoroczne Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” zostały wręczone po raz czterdziesty trzeci. Jest to wyróżnienie w dziedzinie polskiej kultury ludowej o najwyższym prestiżu przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od pierwszej edycji w 1974 roku nagrodzono dotychczas 735 laureatów.
„Dzisiejsza uroczystość jest znakomitą okazją do podkreślenia znaczenia kultury ludowej – jednego z fundamentów tworzących tożsamość narodową, decydującego o bogactwie i różnorodności kulturowej, stanowiącego istotny element współczesnego obrazu kulturowego Polski i świata (…)” – mówił podczas uroczystości Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.
Nagrody przyznano w pięciu kategoriach. Laureatami 43. edycji nagrody w kategorii plastyka i folklor muzyczno-taneczny zostali: Romuald Jędraszak – muzyk i nauczyciel gry na wielkopolskich instrumentach ludowych; Stanisława Kowalska – hafciarka i twórczyni czepców wielkopolskich; Roman Prószyński – mistrz w dziedzinie plastyki obrzędowej i zdobniczej, wykonawca pisanek i wycinanek; Danuta Radulska – twórczyni podlaskich tkanin dwuosnowowych i Halina Witkowska – kurpiowska pisankarka, hafciarka, popularyzatorka kultury regionalnej.
„Dla mnie ta nagroda to wielkie zaskoczenie. Jestem dumna, że taką nagrodę otrzymałam, bo dla twórców ludowych jest to prestiżowa sprawa. Jest to docenienie naszej pracy i naszej tradycji, którą na co dzień kultywujemy” – powiedziała Danuta Radulska, tkaczka z Podlasia wykonująca tkaniny dwuosnowowe.
Nagrodę odebrał również 92-letni Leon Lewandowski muzykant solista, członek Kapeli Ludowej „Brzeziny”. Pan Leon muzykuje od najmłodszych lat. Gra na skrzypcach i basach kaliskich, jest też świetnym śpiewakiem „[…] kiedyś na basach na skrzypkach grali tak od Kalisza. Na weselach muzykanci grali. Ale to nie było tak bogato jak teraz. Teraz się to zmieniło, ale ta muzyka nie może zaginąć.”
W kategorii pisarstwo ludowe nagrodę otrzymała poetka Sabina Szymbor, zaś w kategorii kapela ludowa nagrodę otrzymała Kapela Lipców z Wygnanowa. W tym roku wyróżniono również dwa zespoły folklorystyczne Regionalny Zespół Pieśni i Tańca “Markowianie” oraz Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca “Sierakowice”.
Nagrodę dla badaczy, naukowców, popularyzatorów i animatorów dostali: Władysław Dubaj – animator kultury ludowej, organizator i dokumentalista regionalnej i ogólnopolskiej sceny teatrów wiejskich oraz Joanna Prętkowska – regionalistka, animatorka kultury biskupiańskiej.
Wyróżnienia honorowe przyznawane instytucjom i organizacjom szczególnie zasłużonym dla rozwoju i popularyzacji polskiej sztuki ludowej i folkloru otrzymali Polski Zespół Folklorystyczny „MAZURY” – Millet – Paraná (Brazylia) oraz Redakcja Kwartalnika Polonijnego „Tatrzański Orzeł”, Hasbrouck Heights, New Jersey (Stany Zjednoczone).
Podczas uroczystości po raz czwarty wręczony został również dyplom dla Ambasadora Kultury Tradycyjnej. Trafił on w ręce przedstawiciela samorządu, który w ostatnim roku w szczególny sposób troszczył się o rozwój kultury tradycyjnej w swoim regionie. Tytuł otrzymała Małgorzata Jendrysik – sołtys sołectwa Świbie w województwie śląskim. Krzysztof Trebunia-Tutka, który prowadził galę przybliżył zasługi laureatki „Pani Małgorzata została doceniona za wyjątkowe wspieranie dawnej tradycji jaką jest babski comber czyli huczne żegnanie karnawału. Od 26 lat pomaga w przygotowaniu i organizacji tego zwyczaju. Gdyby nie pani Małgorzata, nie wiadomo czy zwyczaj ten dalej by przetrwał”.
„Bez kultury ludowej, która czasem była tak po macoszemu traktowana, nawet z takim lekceważeniem, nie było by niczego ciekawego w kulturze. Spójrzmy chociażby na polską muzykę, na największych twórców, którzy czerpali motywy z kultury ludowej. Bardzo dobrze, ze jest to pielęgnowane, a jest pewnym zaskoczeniem, że to się ciągle rozwija. My jako MKiDN chcemy, żeby te ginące zawody były kontynuowane i przechodziły do następnego pokolenia” – zaznaczył minister kultury.
Organizację konkursu sprawuje Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem – Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego. Laureaci otrzymali Medale im. Oskara Kolberga według projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy. Partnerami wydarzenia był Program 2 Polskiego Radia, Stowarzyszenie Twórców Ludowych oraz Zamek Królewski w Warszawie.
Posłuchaj:
Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego