Ku tradycji… to wystawa, na której zaprezentowano dwie dziedziny rzemiosła podlaskiego – kowalstwo i garncarstwo. Ekspozycja jest efektem programu stypendialnego dwóch przedstawicieli młodego pokolenia twórców ludowych z Podlasia – kowala Marka Kozaka i garncarza Pawła Piechowskiego.
Obaj twórcy sięgnęli do XIX-wiecznych tradycji swojego regionu, odtwarzając nie tylko dawne formy garncarskie i kowalskie, ale także stosując zapomniane już techniki szlifowania i ozdabiania naczyń czy łączenia metalowych elementów.
Na wystawie znalazły się bogato zdobione krzyże kowalskie, które niegdyś wieńczyły przydrożne kapliczki i wiejskie kościoły. Nie zabrakło też elementów użytkowych w postaci klamek, okuć, krat i in. Drugą część ekspozycji stanowi typowa dla Czarnej Wsi Kościelnej ceramika siwa. Wśród różnej wielkości naczyń dominują buńki, dzbany, misy i dwojaki.
Marek Kozak
Kowalstwo jest jego głównym zajęciem zawodowym i życiową pasją. Reprezentuje zawód praktycznie już zanikający, ponieważ w województwie podlaskim tę dziedzinę kontynuuje zaledwie kilku kowali. Jego wyroby są bardzo różnorodne, w większości oparte na bogatych tradycjach podlaskiego kowalstwa. Charakteryzuje je duże wyczucie materiału, formy i kompozycji. Kuje kraty, bramy, balustrady, meble, świeczniki… Na uwagę zasługują jednak krzyże kowalskie nawiązujące do tradycyjnych wieńczących dawne przydrożne kapliczki.
Prace autora były prezentowane na Targach Rzeźby, Kowalstwa i Tkaniny Dwuosnowowej w Białymstoku, a także na licznych jarmarkach i targach sztuki ludowej. Marek Kozak należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 2012 roku został stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie upowszechniania kultury.
Paweł Piechowski
Garncarstwem zajmuje się od dzieciństwa. Reprezentuje czwarte pokolenie kontynuujące tę dziedzinę. Wcześniej jako garncarz pracował jego ojciec, dziadek i pradziadek. Ojciec – Adam Piechowski wprowadził go w tajniki techniki wyrobów garncarskich i to jemu zawdzięcza dzisiejszą pasję. Mieszka w Czarnej Wsi Kościelnej. Gdzie od XVIII wieku garncarstwo było nieodłącznym elementem lokalnej tradycji. W naukę garncarstwa włożył wiele pracy – jak sam mówi – „glina nauczyła mnie pokory”. Obecnie specjalizuje się w wytwarzaniu unikalnej już ceramiki siwej, tradycyjnej w technice biskwitowej oraz szkliwionej i barwionej współczesnymi metodami.
Na swoim koncie ma wiele nagród i wyróżnień. Jego prace znajdują się w Muzeach w Białymstoku, Warszawie, Olsztynku, w Rosji, Białorusi, Szwecji i na Litwie. Od 2003 roku należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 2013 roku został laureatem rocznego stypendium twórczego przyznanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawę można oglądać od maja do lipca br. w Galerii Sztuki Ludowej STL w Lublinie (ul. grodzka 14) w godz. 10.00-15.00.