fot. archiwum STL
„Święty Florian w tradycji ludowej i pożarniczej” – to tytuł nowej wystawy czasowej w Muzeum Narodowym w Kielcach, czynnej od 4 do 31 maja 2010 r. w sali wystawowej przy ul. Orlej.
Kult świętego Floriana, jako orędownika w czasie pożarów, znany jest w Polsce od lat 20. XVI w.
Jego wizerunki – rzeźbione i malowane ustawiano w kapliczkach przydrożnych i przydomowych, na budynkach użyteczności publicznej, a od połowy XIX w. także na strażnicach. Wtedy bowiem – od czasu powstania pierwszych formacji straży ogniowych, Święty Florian stał się patronem i opiekunem polskich strażaków.
Do dzisiaj czczony jest bardzo uroczyście 4 maja, w dniu jego prawdopodobnej, męczeńskiej śmierci. Kult świętego przetrwał najdłużej w kulturze ludowej – jego wizerunki, jeszcze do niedawna, strzegły przed pożarem drewnianą zabudowę polskiej wsi.
Na wystawie do tej tradycji nawiązują wyobrażenia świętego Floriana, wykonane przez kilka pokoleń wiejskich artystów; najstarsze z nich, datowane jest na przełom XIX/XX wieku.
Autorami pozostałych prac, wzorowanych na rzeźbach kapliczkowych, są ludowi twórcy Ziemi Świętokrzyskiej Józef Jurkowski (1884-1966), Eugeniusz Pudło, Edward Janowski, Antoni Baran i Bogusław Porzucek.
Tradycję pożarniczą reprezentują na wystawie zabytkowe obiekty pochodzące ze zbiorów Wojewódzkiej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach.
Są to pasy bojowe, toporki i hełmy strażackie stanowiące osobiste uzbrojenie strażaka, obiekty z dziedziny techniki pożarniczej – końcówki węży strażackich oraz pochodnie i urządzenia sygnalizujące wybuch pożaru, jak: tyfon i trąbki: bekadło i sygnałówka.
O działalności Ochotniczych i Zawodowych Straży Pożarnych początku XX stulecia świadczą druki, fotografie, pamiętniki i materiały o charakterze archiwalnym.
Najwcześniejszy okres działalności pożarniczej w naszym regionie obejmujący lata: 1873-1923 przedstawia niezwykle cenny obiekt z tej kolekcji – Złota Księga Straży Ogniowej Ochotniczej w Kielcach. Jej bogato zdobiona skórzana oprawa zawiera herb Kielc, strażackie symbole: hełm, dwa skrzyżowane topory oraz wstęgę z wizerunkiem Świętego Floriana.
Wewnątrz księgi złożyli swoje podpisy z datą 1923 r., m.in. prezydent miasta Kielce – Mieczysław Łukasiewicz i wojewoda kielecki Ignacy Manteuffel.
Ten sam okres dokumentuje gablota z 26 odznakami i dyplomem przyznającym Kieleckiej Ochotniczej Straży Pożarnej Złoty Znak Związku Floriańskiego w dowód uznania za 50-letnią działalność (1873-1923), należąca do najcenniejszych zabytków Muzeum Narodowego w Kielcach.
Ekspozycja ze zbiorów Wojewódzkiej Komendy PSP i Muzeum Narodowego w Kielcach przygotowana została w ramach Ogólnopolskich Obchodów Dnia Strażaka – Kielce 2010 oraz 60. rocznicy powołania Wojewódzkiej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach.
Kurator wystawy – Janina Skotnicka.
Źródło: www.mnki.pl