Celem konferencji jest możliwie szerokie spojrzenie naukowe na problematykę wyznaniową pogranicza polsko-wschodnosłowiańskiego z perspektywy teologicznej, językoznawczej, literaturoznawczej, kulturoznawczej, historycznej, konserwatorskiej oraz regionalnej.
Organizatorzy żywią nadzieję, że konferencja przyczyni się do nawiązania nowych kontaktów oraz wymiany doświadczeń między środowiskami naukowymi, religijnymi oraz samorządowymi z Polski, Ukrainy i Białorusi zaangażowanymi w ochronę dziedzictwa kulturowego pogranicza.
Tematyka konferencji została ujęta w postaci następujących bloków tematycznych:
– Ryt pogrzebowy w Cerkwi Prawosławnej i Kościele Rzymskokatolickim
– Rola modlitwy za zmarłych w Cerkwi Prawosławnej i Kościele Rzymskokatolickim
– Raport o stanie zachowania cmentarzy prawosławnych, rzymskokatolickich i greckokatolickich na obszarze wschodniej Polski ze szczególnym uwzględnieniem wschodniej Lubelszczyzny
– Język inskrypcji nagrobnych jako odzwierciedlenie pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego
– Cmentarze pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świadomości młodzieży (stereotypy).
PROGRAM KONFERENCJI
Miejsce obrad: Podlaskie Centrum Kultury Prawosławnej
ul. Żytnia 14, Biała Podlaska
Biała Podlaska, 23-24 kwietnia 2009 r.
23 kwietnia (czwartek)
godz. 10.00 – 10.45
Panachyda – modlitwa za zmarłych
Obrady
(Przewodniczący: prof. dr hab. Leonarda Dacewicz, prof. dr hab. Hryhorij Arkuszyn)
godz. 10.45 – 12.15
– Prof. dr hab. Feliks Czyżewski (UMCS, Lublin) Projekt badawczy “Strukturalnosemantyczny
opis nekropolii prawosławnych Lubelszczyzny: cele, przedmiot badania, wyniki.
– Prof. Lubow Frolak (UMCS, Lublin – Donieck) Nekropolie w opisie semiotycznym i
lingwistycznym – stan i postulaty (na przykładzie pogranicza polsko-wschodniosłowianskiego)
– Ks. Marcin Gościk (Biała Podlaska) Śmierć w pojmowaniu Ojców Kościoła,
– Prof. dr hab. Hryhorij Arkushyn (Wołyński Uniwersytet Państwowy, Łuck) Варіанти
власних імен на надгробних написах м. Луцька
– Prof. dr hab. Michał Łesiów (UMCS, Lublin) Українські поховальні пісні та
голосіння
– Prof. dr hab. Halina Karaś (Uniwersytet Warszawski) Uwagi o polskich inskrypcjach
nagrobnych na cmentarzach Litwy (Wileńszczyzna, Kowieńszczyzna, obszar jezioroskoignaliński)
Obrady (Przewodniczący: prof. dr hab. Halina Karaś, prof. dr hab. Michał Łesiów)
godz. 12.45 – 14.00
– Ks. ihumen Andrzej Borkowski (Lublin) Wspomnienie zmarłych w Ŝyciu liturgicznym
Kościoła prawosławnego
– Mgr Marzena Gałecka, (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie)
Prawna ochrona cmentarzy prawosławnych i greckokatolickich na obszarze
woj. Lubelskiego
– Mgr Krzysztof Gorczyca (Towarzystwo dla Natury i Człowieka, Lublin), Program
„Cmentarze Pogranicza.”- czynna ochrona zabytkowych nekropolii prawosławnych na
Lubelszczyźnie 2005-2008: efekty, wnioski, postulaty
– Dr Ewa Bryła (Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki oraz Stowarzyszenie
Dziedzictwo Mniejszości Karpackich), Wielokulturowość w gminie Tyrawa Wołoska z
omówieniem stanu cmentarzy wyznaniowych
– Szymon Modrzejewski (Stowarzyszenie Magurycz, Nowica), Cmentarze pełne są ludzi,
bez których świat nie mógłby istnieć” – rzut oka na 22 lata społecznej działalności
Stowarzyszenia Magurycz na rzecz ochrony sztuk sepulkralnej południowo-wschodniej Polski.
oraz Kamienie są lekkie, czyli jak pracować na cmentarzu
Obrady (Przewodniczący: prof. dr hab. Lubow Frolak, dr Witold Bobryk)
godz. 15.30 – 16.45
– Ks. Jan Łukaszuk (Chełm) Troska o ciało zmarłego – obrządek pogrzebowy w tradycji
prawosławnej
– Mgr Anna Łukuć (UMCS, EKPiUU, Lublin) Cmentarze w parafii rzymskokatolickiej
Taolin na Grodzieńszczyźnie jako przykład występowania na terenie pogranicza polskobiałoruskiego
różnych wyznań i języków oraz stan zachowanych nekropolii, Sopoćkinie
– Mgr Dorota Wójcik (UMCS, EKPiUU, Lublin) Nekropolie na Górze Chełmskiej
– Mgr Uładzimir Ausejczyk (Połocki Uniwersytet Państwowy) Могілкі праваслаўна-
каталіцкага памежжа ў паўночнай Беларусі
– Mgr Joanna Zętar (Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin) Katalog
dziedzictwa wielokulturowego cmentarzy Lubelszczyzny w portalu edukacyjnym Ośrodka
„Brama Grodzka – Teatr NN” www.pamiecmiejsca.tnn.pl
Sekcja Studencka (Sala dolna)
Obrady (Przewodniczą: dr Marcin Kojder, Monika Koziołek)
godz. 15.30 – 16.45
– Monika Bojarczuk (Slawistyka, Kolegium Licencjacie UMCS w Białej Podlaskiej) Ryt
pogrzebowy w Cerkwi Prawosławnej i Kościele Rzymskokatolickim, Biała Podlaska
– Monika Koziołek (Kulturoznawstwo, UMCS – Lublin), Komunikat o stanie zachowania
cmentarzy w Zamościu
– Renata Chrzan (Filologia Rosyjska, Uniwersytet Wrocławski), Różnice w modlitwie za
zmarłych w religiach prawosławnej i rzymskokatolickiej
– Dariusz Figura (Filologia Ukraińska, UMCS – Lublin) Cmentarz w internecie? Historia
cmentarza w Hańsku oraz wpływ jej opublikowania w internecie na świadomość młodzieży
– Agnieszka Szokaluk (Kulturoznawstwo, UMCS – Lublin) Cmentarze obrządków
wschodnich województwa lubelskiego – zróŜnicowanie regionalne stanu zachowania i form
artystycznych
Panel dyskusyjny
Cmentarze pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świadomości młodzieży
(stereotypy)
(Przewodniczący: dr Maria Borciuch, dr Marek Olejnik)
godz. 16.45 -17.30
Uczestniczą między innymi: Myroslava Yushchenko (Ukraina), dr Maria Borciuch
(UMCS, Lublin), dr Mateusz Jastrzębski (UMCS, Lublin), dr Marek Olejnik (UMCS, Lublin)
oraz studenci.
24 kwietnia (piątek)
Obrady (Przewodniczący: dr Irena Matus, ks. Marcin Gościk)
godz. 10.00 – 11.30
– Dr Renata Marciniak (Uniwersytet Łódzki) Inskrypcje nagrobne cmentarza
prawosławnego w Łowiczu jakowo komunikat językowy
– Mgr Sławomir Kowal (UMCS, EKPiUU, Lublin) Nazwy osobowe w inskrypcjach
nagrobnych z cmentarza prawosławnego w Kaplonosach
– Dr Witold Bobryk (Akademia Podlaska w Siedlcach) Spór o cmentarz w Holi
– Dr Mariusz Koper (KUL, Lublin) Historia i współczesność kilku cmentarzy
greckokatolickich południowo-wschodniej Lubelszczyzny
– Mgr Alina Burysh (UMCS, EKPiUU, Lublin) Imiona Żeńskie (kobiet) w inskrypcjach
nagrobnych cmentarza w Drohobyczu (na przykładzie pracy R. Pastucha Drohobyckij nekropol)
– Dr Krzysztof Latawiec (UMCS, Lublin), Katarzyna Czerlunczakiewicz (Towarzystwo
Opieki nad Zabytkami, Lublin) Cmentarz prawosławny w Lublinie. Stan zachowania
– Dr Agnieszka Dudek-Szumigaj (UMCS, Lublin) Określenia śmierci i umierania w
świetle inskrypcji nagrobnych nekropolii prawosławnych Lubelszczyzny
Obrady (przewodniczący: dr Renata Marciniak, dr Mariusz Koper)
godz. 12.00 – 14.00
– Dr Irena Matus (Uniwersytet w Białymstoku) Zwyczaje pogrzebowe na północnym
Podlasiu
– Dr Beata Walęciuk-Dejneka (Akademia Podlaska w Siedlcach) Pogrzebowe "menu" –
symboliczny wymiar uczty w polskim (słowiańskim) folklorze tradycyjnym.
– Dr Nikolay Papuchiev (UMCS, Lublin) Nekropolie w Bułgarii z perspektywy folklorysty
(komunikat)
– Mgr Oleksiy Nahornyuk (Instytut badań nad Wołyniem przy Muzeum Krajoznawczym
w Równem) Starożytności cmentarne na Polesiu Ukraińskim
– Mgr Grażyna Charytoniuk-Michiej (Uniwersytet w Białymstoku) Dziady a radaunica
w obrzędach białoruskich
– Mgr Marta Graban-Butryn (UMCS, EKPiUU, Lublin) Gry i zabawy przy zmarłym
jako element obrzędowości pogrzebowej Łemków
– Mgr Agnieszka Caban (UMCS, EKPiUU, Lublin) Tradycje pochówków w społeczności
romskiej na terenie Lubelszczyzny. Groby romskie
– Mgr Igor Demjaniuk (UMCS, EKPiUU, Lublin), Zabytkowe grobowce na terenie
Białorusi Zachodniej
Organizatorzy:
Dyrekcja Instytutu Filologii Słowiańskiej UMCS w Lublinie
Zakład Filologii Ukraińskiej UMCS w Lublinie
Dyrekcja Kolegium Licencjackiego UMCS w Białej Podlaskiej
Zarząd Koła Studentów Slawistyki Kolegium Licencjackiego UMCS w Białej Podlaskiej oraz
Zarząd Koła Naukowego Studentów Filologii Ukraińskiej UMCS w Lublinie
Konferencja pod honorowym patronatem JE Abla Arcybiskupa Prawosławnej
Diecezji Lubelsko-Chełmskiej oraz Starosty Bialskiego Tadeusza Łazowskiego