Stowarzyszenie Twórców Ludowych od kilkunastu lat w okresie wielkanocnym zaprasza najmłodszych mieszkańców Lublina na warsztaty wielkanocne. Tutaj „pod okiem” twórcy ludowego mogą wykonać tradycyjne pisanki lub palmy wielkanocne. Jednak oferta edukacyjna jest znacznie szersza. W ramach projektu Akademia Sztuki Ludowej odbywają się również warsztaty z innych dziedzin sztuki ludowej, pokazy, spotkania, a także wydawane są ciekawe publikacje edukacyjne. O Akademii Sztuki Ludowej rozmawiamy z koordynatorką Katarzyną Kraczoń ze Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
KL.pl: Jak zawsze z początkiem wiosny w Galerii Sztuki Ludowej STL w Lublinie jest gwarno i kolorowo.
Katarzyna Kraczoń: Tak. Trwa właśnie kolejna, jedenasta już edycję naszego projektu edukacyjnego Akademia Sztuki Ludowej. Projekt, który adresowany jest do szerokiego grona odbiorców, a mianowicie do dzieci młodzieży, a także dorosłych. Projekt cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem nie tylko mieszkańców Lublina, bowiem przyjeżdżają do nas grupy, osoby z innych sąsiednich miejscowości, co nas bardzo cieszy. Osoby odwiedzają naszą Galerię Sztuki Ludowej, miejsce gdzie mogą niemalże na żywo spotkać się z tradycją ludową i mogą sami wykonać „pod okiem” twórcy ludowego jakiś atrybut sztuki ludowej. W tym momencie mamy okres przedświąteczny, dlatego też skupiamy się na warsztatach wykonywania pisanek i palm wielkanocnych.
Kto prowadzi warsztaty?
Zawsze staramy się zapraszać twórców ludowych z różnych etnograficznych regionów Polski – są to członkowie Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W tym roku gościmy twórców regionu opoczyńskiego, kujawskiego i oczywiście z naszej Lubelszczyzny.
Czego najmłodsi mogą się nauczyć podczas takich warsztatów i spotkań?
Zajęcia oprócz tego, że mają tez na celu przybliżyć najmłodszym tradycję mają też za zadanie ukazać piękno polskiej sztuki ludowej. Warto podkreślić, że dzieci wykonują u nas pisanki i palmy tradycyjne, takie jak wykonywano je dawniej. Dzisiaj jesteśmy świadkami tego, że tradycja ludowa jest unowocześniana, mamy dostęp do nowych materiałów, pojawiają się nowe techniki. Natomiast my staramy się przekazywać informację, wiedzę i umiejętności na temat technik tradycyjnych, takich jak np. technika batikowa czyli technika pisania woskiem, czy chociażby to, że wykonujemy palmy z suszonych i żywych roślin. Co ważne przy okazji dzieci poznają symbolikę tych roślin, dlaczego właśnie te a nie inne rośliny musiały znajdować się w palmie. Myślę, że to jest dla nich bardzo ciekawe.Ważne tez jest to, że dzieci chętnie przychodzą na te zajęcia powracają do nas bo mamy stałych uczestników naszych zajęć.
Warsztaty wielkanocne. Prowadzenie Krystyna Zagrabska z Włocławka, fot. Krzysztof Butryn
Czy te zajęcia skierowane są tylko do dzieci i młodzieży?
Nie, nie tylko. Warte też jest podkreślenia, że coraz większe zainteresowanie warsztatami jest wśród osób dorosłych, którzy chcą nie tylko miło spędzić czas, ale nauczyć się lub przypomnieć sobie jak to dawniej bywało.
A jak wygląda znajomość tradycji ludowych wśród dzieci i młodzieży z perspektywy 11 edycji?
Z tym bywa różnie. Niestety dzieci coraz mniej rozumieją poszczególne elementy tradycji i to co się wiąże z dawnym życiem wsi, a współczesna wieś jest całkiem inna niż niegdyś. Cieszy nas to, że one chłoną wiedzę, którą przekazują im twórcy, to ich interesuje. Ci którzy wracają do nas w kolejnych warsztatach pamiętają i są w stanie nazwać np. technikę pisankarską czy poznać po stroju ludowym z jakiego regionu jest twórca ludowy. To dla nas jest ważne. Specyfiką naszych zajęć jest to, że chcemy najmłodszym zaszczepić zainteresowanie tradycją, powrotem do pewnych zwyczajów ale i treści kulturowych, ale także chcemy ich inspirować naszą sztuką ludową.
Akademia Sztuki Ludowej to nie tylko pokazy i warsztaty rękodzielnicze, ale także projekt wydawniczy. Co to jest Elementarz Sztuki Ludowej?
Po kilku edycjach pracy przy Akademii zauważyliśmy, że zajęcia nasze, które zazwyczaj trwają około godziny są niewystarczające do tego aby sobie przyswoić odpowiedni zasób wiedzy. Dlatego też postanowiliśmy wydać swój elementarz, podręcznik aby przybliżyć dzieciom, młodzieży ale i osobom starszym naszą sztukę ludową. W związku z tym zrodził się pomysł wydania serii pod hasłem Elementarz Sztuki Ludowej. Dotychczas ukazały się dwa tomy. Pierwszy poświęcony pisankom, a drugi wycinankom. Obecnie trwają prace nad trzecim tomem, będą to ozdoby bożonarodzeniowe.
Co możemy znaleźć w tych wydawnictwach?
W każdym z tych tomów staramy się przybliżyć zwyczaje, tradycje, wiedzę czy źródła poszczególnych atrybutów sztuki ludowej związanych głównie z plastyką zdobniczą i obrzędową. Ważnym elementem każdego z tomów jest instruktaż, w którym pokazujemy jak to wygląda w poszczególnych regionach kraju i jak można samemu wykonać np. pisankę czy techniką batikową, czy techniką malowania lub oklejania. Do tego w wydawnictwie znajdziemy bogatą dokumentację fotograficzną z przykładami tradycyjnych wzorów. Należy dodać, że duży wkład w przygotowanie tych książek mają nasi twórcy ludowi, członkowie Stowarzyszenia twórców Ludowych, z którymi konsultujemy poszczególny działy i zagadnienia. Dodatkowo na końcu każdego wydania znajdujemy krótkie biogramy artystów. Publikacje cieszą się ogromnym zainteresowaniem, nakład jest już praktycznie wyczerpany, dlatego też myślimy o wznowieniach.
Na koniec proszę powiedzieć co jeszcze w tym roku będzie się działo w Akademii Sztuki Ludowej?
Z końcem roku na pewno odbędą się warsztaty bożonarodzeniowe. Jak zawsze będziemy wykonywać tradycyjne ozdoby choinkowe. Mamy oczywiście dużo innych pomysłów, ale to czy uda się je zorganizować zależy od funduszy, które staramy się pozyskać. Zachęcamy do śledzenia naszych stron internetowych i profili społecznościowych. Tam na bieżąco informujemy co dzieje się w naszej Akademii Sztuki Ludowej.