W dniach 9-13 lutego w Bukowinie Tatrzańskiej odbędzie się 39. Góralski Karnawał. W ramach Karnawału odbywa się Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych,Konkurs Tańca Zbójnickiego, Popis Par Tanecznych, Kumoterki.
To już 39. "Góralski Karnawał" w Bukowinie Tatrzańskiej! Jego historia sięga roku 1973, kiedy to z inicjatywy Józefa Koszarka znakomitego bukowiańskiego tancerza, śpiewaka i poety, a zarazem ówczesnego prezesa Domu Ludowego, przy współpracy miejscowych działaczy kultury oraz Adama Sawiny, ówczesnego kierownika referatu ds. kultury Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Targu po raz pierwszy zorganizowano międzyregionalny, a w latach następnych Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych.
"Góralski Karnawał" w pełni oddaje atmosferę zarówno kolędowania, jak i ludowej zabawy karnawałowej. Król Herod i jego świta, Żyd, chłop, baca, diaboł, śmierztecka, turoń, ludowa medycyna połączona z magią, słowem to wszystko, czym zabawiają widzów kolędnicy zmierza do jednego celu – złożenia życzeń świątecznych "na scyńście, na zdrowie, na to Boze Narodzynie", zakończonych gromkim śpiewem "za kolynde dziynkujymy".
Kolędowanie to dobrowolna wymiana darów. Kolędnicy składają domownikom powinszowania będące darem dobrego słowa i otrzymują w zamian podarki – w tym wypadku gromkie brawa publiczności. Bogate i różnorodne stroje kolędników ozdobione są słomą, łańcuszkami, sznureczkami, itp. Trwa karnawałowe szaleństwo, a Bukowina mieni się różnokolorowymi barwami. Wszak to czas niesopustowyk zyniacek i kuligów!
Obok konkursu grup kolędniczych w ramach "Góralskiego Karnawału" odbywa się, trwający do późnych godzin nocnych, konkurs tańca zbójnickiego i przegląd par tanecznych. Jak najkrócej określić taniec zbójnicki? Żywioł, ogień i góralska fantazja! W przeglądzie par tanecznych obok tańców drobnyk, krzesanyk, ozwodnyk jest również polka z kropką, polka obyrtka, polka po kole, śtajerki i wiele, wiele innych. Żywiołowość młodych, swoboda, dostojeństwo i finezja starszych tancerzy, kolorowe stroje, temperament muzykantów,
donośny, radosny śpiew. To trzeba zobaczyć!
Ostatni dzień "Góralskiego Karnawału" wypełniają imprezy plenerowe: zawody strzeleckie, zawody narciarskie w strojach regionalnych i oczywiście "Kumoterki", w skład których oprócz przejazdu kumoterkami wchodzą również zawody w skiringu, ski-skiringu i przejazd zaprzęgami paradnymi.
Kumoterki to ozdobne sanie góralskie, w których jest miejsce tylko dla dwóch osób: kumoski i kumotra. Takimi saniami kumoska z kumotrym jeździli w odwiedziny do znajomych, na chrzciny i na słynne jarmaki do Miasta. Kumoter z kumoskom muszą przejechać w kumoterkak jedno okrążenie toru – około 1000 metrów. O
zwycięstwie decyduje czas przejazdu, ale oceniane są również stroje, wystrój uprzęży i same kumoterki.
Z imprez towarzyszących "Góralskiemu Karnawałowi" wymienić należy spektakle w wykonaniu Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej, występy zespołów regionalnych z kraju i z zagranicy, a także, organizowane przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych, wystawy i kiermasze, na których prezentowane są prace z zakresu wszystkich dziedzin twórczości ludowej.
Od wielu już lat występy kolędników ocenia jury w składzie: mgr Aleksandra Szurmiak-Bogucka – etnomuzykolog, mgr Benedykt Kafel – etnograf, dr Stanisław Węglarz – etnolog, a konkurs par tanecznych i konkurs tańca zbójnickiego oceniają również przedstawiciele rodowitych górali.
Wdzięczną pamięcią ogarniamy tych, których nie ma już wśród nas: prof. Romana Reinfussa, etnografa – długoletniego przewodniczącego jury, prof. Józefa Bubaka – dialektologa, Tadeusza Staicha – zakopiańskiego literata, znawcę i miłośnika góralszczyzny, Antoniego Weissenhofa – wielkiego przyjaciela Bukowiny.
I na koniec słów kilka o konferansjerach, bez których trudno wyobrazić sobie "Góralski Karnawał". Tak naprawdę to oni są reżyserami całego spektaklu. To oni pytajom piykniy ku nom, razem z publicznością biją brawa, zachęcają tych bardziej zestresowanych, wręczają pamiątkowe dyplomy, schodzącym ze sceny dziękują słowami "wielkie Bóg zapłoć", przekazują informacje jurorom, pamiętają o sponsorach, czasami (zwłaszcza pod koniec dnia) zaśpiewają, a wszystko to okraszone uśmiechem i subtelnym, góralskim poczuciem humoru.
Przez te kilka dni rozbrzmiewa więc Bukowina tańcem, śpiewem, muzyką, a barwne korowody kolędników przypominają, że tradycja kolędowania nie zniknęła z krajobrazu polskich wsi i miasteczek.
Syćkik Wos piyknie pytomy do Bukowiny Tatrzańskiyj na 39. "Góralski Karnawał", bo przecie Rózne karnawały bywajom, dyć wiycie! Ale bukowiański nolepsy na świecie!
Program 39. Góralskiego Karnawału
Bukowina Tatrzańska 9 – 13 lutego 2011r.
9 lutego (środa)
13.30 – Zaproszenie na 39. Góralski Karnawał.
Paradny przejazd muzyk i zaproszonych gości przez Bukowinę Tatrzańską.
14.30 – Oficjalne otwarcie 39. "Góralskiego Karnawału".
Prezentacja muzyk. Występy zespołów regionalnych.
20.00 – Sztuka Teatralna "Zatraceniec" w wykonaniu Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej.
10 lutego (czwartek)
10.00 – Rozpoczęcie konkursu grup kolędniczych.
13.30 – Przerwa.
15.00 – Konkurs grup kolędniczych.
19.00 – Posiady Góralskie z zespołem "Sichlańskie Regle" z Murzasichla.
20.00 – Konkurs tańca zbójnickiego, popisy solowych par tanecznych.
11 lutego (piątek)
10.00 – Konkurs grup kolędniczych.
13.30 – Przerwa.
15.00 – Konkurs grup kolędniczych.
19.00 – Teresa Mirga i "Kałe Bała".
20.00 – Konkurs tańca zbójnickiego, popisy par tanecznych.
12 lutego (sobota)
10.00 – 13.30 Konkurs grup kolędniczych.
11.00 – I Zimowa Wystawa Owczarków Podhalańskich (teren pod Domem Ludowym).
15.00 – Występy muzyk, zespołów kolędniczych i regionalnych.
19.00 – Występ góralskiego kabaretu "Truteń".
20.00 – Konkurs tańca zbójnickiego, popisy par tanecznych.
13 lutego (niedziela)
Cykl imprez plenerowych na Wierchu Rusińskim
10.30 – Zawody strzeleckie.
12.00 – KUMOTERKI.
18.00 – Oficjalne ogłoszenie wyników 39. Góralskiego Karnawału.
20.00 – Sztuka teatralna "Skąpiec" w wykonaniu Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej.
Imprezy towarzyszące:
1.Wystawa twórczości ludowej.
2.Prezentacja prac uczestników zajęć Bukowiańskiej Szkoły Ginących Zawodów.
3.Wystawa fotograficzna Krzysztofa Haładyny.
4.Zawody narciarskie w strojach regionalnych.