Józef Chełmowski, najsłynniejszy kaszubski artysta ludowy, mieszkał i tworzył w miejscowości Brusy Jaglie. Przez lata działalności artystycznej stworzył w swoim domostwie wyjątkowe muzeum prywatne, izbę regionalną, skansen, który teraz potrzebuje pomocy.
W nocy z 12 na 13 sierpnia br. region północnej Polski nawiedziła straszliwa nawałnica, która wyrządziła ogromne szkody. Żywioł nie oszczędził również Brus i znajdującego się tam niewielkiego skansenu.
Jak poinformował nas Tomasz Słomczyński, redaktor naczelny Magazynu Kaszubskiego, wichura łamała gałęzie, poprzewracała znajdujące się w ogrodzie rzeźby i zerwała dach rodzinnego domu-muzeum Józefa Chełmowskiego, w którym obecnie mieszka żona Jadwiga.
To jednak nie jedyny problem tego magicznego miejsce stworzonego przez wyjątkowego artystę. Osobną kwestią jest problem niszczenia dzieł Józefa Chełmowskiego, które stoją w ogrodzie w Brusach.
„W odpowiedzi na potrzeby – zarówno bytowe pani Jadwigi, jak i w szerszym znaczeniu – potrzeby ratowania spuścizny po wielkim artyście, obecnie powstały dwie osobne inicjatywy mające na celu udzielenie pomocy. Pierwszą z nich jest zbiórka pieniędzy na remont dachu domu Jadwigi Chełmowskiej, druga to zbiórka pieniędzy na renowację dzieł artysty” – dodaje Tomasz Słomczyński.
Skansen Józefa Chełmowskiego po nawałnicy. Fot. Tomasz Słomczyński/Magazyn Kaszuby
Fot. Tomasz Słomczyński/Magazyn Kaszuby
Józef Chełmowski – rzeźbiarz, malarz i filozof
Urodził się w 1934 r. Ze sztuką ludową związał się w 1970 roku, traktując ją od początku jako swoistą misję. Poprzez rzeźbę, malowidło na płótnie, drewnie i szkle przekazywał swoje myśli na temat życia i śmierci, natury i kosmosu, dobra i zła. To, czego nie wyraził pędzlem lub dłutem, dopisywał słowami na pracach w formie cytatów i sentencji.
Tak, o swojej twórczości pisał artysta: Rzeźbiarstwa nie uczyłem się nigdzie, ani w rodzinie nikt nie uprawiał tego zawodu. Rozpocząłem ten zawód od razu – pierwsze fajki i już postacie, które zaraz kupowali ludzie. Do tej pory nie mogę wytłumaczyć tego co mnie skłoniło do rzeźbienia.
Józef Chełmowski tworzył do końca życia. Zmarł nagle 6 lipca 2013 roku pozostawiając po sobie liczne obrazy i rzeźby oraz przeróżne urządzenia m.in.: „maszyna do łapania żywiołów” czy „rakieta kosmiczna”. Największym osiągnięciem życia jest obraz „Apokalipsa” o długości 55 metrów. Dzieło to jest przełożeniem na język obrazu Apokalipsy Świętego Jana. Członek Stowarzyszenia Twórców Ludowych od 1978 r., laureat nagrody im. O. Kolberga (1995), Pomorskiej Nagrody Artystycznej (2004), Medalu Gloria Artis (2006).
Sierpniowa nawałnica – zbiórka na remont dachu domu, w którym żył i tworzył artysta
Wspomniana sierpniowa wichura zniszczyła m.in. zabudowania i ogród w Brusach, wypełnione pracami Józefa Chełmowskiego. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie postanowiło zorganizować zbiórkę. Pieniądze, które wpłyną na konto przeznaczone zostaną na pomoc w odbudowie domostwa Jadwigi Chełmowskiej – domu w którym żył i tworzył Józef Chełmowski, i w którym dzisiaj znajduje się mnóstwo jego prac.
Dane do przelewu: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, ul. Straganiarska 20-23, 80-837 Gdańsk
Nr konta: 74 1020 1811 0000 0402 0312 9525
Tytuł przelewu: CHEŁMOWSKI
Skansen Józefa Chełmowskiego – zbiórka na renowację i konserwację dzieł
Duża ilość dzieł Józefa Chełmowskiego, znajduje się w ogrodzie wokół domu. Niestety drewniane rzeźby, wrażliwe na zmienne warunki pogodowe z roku na rok ulegają nieuchronnej erozji. Dlatego też w internecie za pośrednictwem serwisu zrzutka.pl prowadzona jest zbiórka na renowację dzieł.
Józef Chełmowski nie konserwował prac, gdyż byłoby to zbyt kosztowne. „Te zniszczone upływem czasu odmalowywał lub wymieniał. Minęły 4 lata, odkąd nie mogło już powstać żadne nowe dzieło. Natura nie ma litości” – czytamy na stronie zbiórki.
Jak informują inicjatorzy akcji aby skansen Józefa Chełmowskiego mógł jak najdłużej cieszyć odwiedzających swoją unikalną atmosferą należy wykonać niezbędne prace. „W ocenie fachowców, muzealników, konserwatorów dzieł sztuki, utwardzenie prac specjalnymi preparatami uchroni drewno przed dalszą degradacją. W niektórych przypadkach zasadne jest również odnowienie politury”.
Akcja Ratunek dla Skansenu Józefa Chełmowskiego w serwisie zrzutka.pl
Niech wrócą anioły – koncert charytatywny
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Urząd Miasta Kościerzyna, Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Politechnika Gdańska zapraszają 5 i 7 października na charytatywne koncerty. Całkowity dochód z wydarzeń zostanie przeznaczony na odbudowę zniszczonych przez nawałnicę zabudowań i ogrodu Józefa Chełmowskiego.
5 października 2017 r., czwartek, godz. 18
kino Remus, Sala widowiskowa im. Lubomira Szopińskiego, ul. 3 Maja 9, Kościerzyna
7 października 2017 r., sobota, godz. 18
Politechnika Gdańska, Audytorium Novum, ul. Gabriela Naruszewicza, Gdańsk
W programie:
- koncert norweskiego zespołu Roy Dinar Dreng & Friends,
- monolog z ,,Wyzwolenia” w wykonaniu Ryszarda Jaśniewicza,
- fragment filmu ,,Ksiega Aniołów Józefa Chełmowskiego” Andrzeja Dudzińskiego,
- opowieść o artyście Józefie Chełmowskim – Agnieszka Babicz-Stasierowska,
- wystąpienie wnuczki artysty – Magdalena Wirkus,
- wernisaż malarski Grupy Artystycznej Duet Niemiec & Grzech
- kiermasz produktów regionalnych
www.jozefchelmowski.pl
* Dziękujemy Tomaszowi Słomczyńskiemu z Magazynu Kaszubskiego za udostępnienie fotografii.
Źródło: magazynkaszuby.pl / www.chelmowski.chojnicemuzeum.pl / www.kaszubi.pl