Folkowy Fonogram Roku i Fonogram Źródeł to konkursy Radiowego Centrum Kultury Ludowej, które zestawiają najlepsze polskie płyty z muzyką folkową i tradycyjną. W 2019 roku okazały się nimi albumy „Lajkó Félix & VOŁOSI” oraz „Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny”. Konkursy od lat towarzyszą Festiwalowi Folkowemu Polskiego Radia „Nowa Tradycja”, który w tym roku został odwołany z powodu epidemii koronawirusa.
W konkursie na Folkowy Fonogram Roku oceniana jest nie tylko muzyka etniczna. Formuła konkursu otwarta jest również na elektronikę, jazz, muzyką improwizowaną oraz tradycyjną – zarówno zagraną zgodnie z kanonem, jak i tłumaczoną na język młodego pokolenia.
Jury konkursu w składzie: Lopa Kothari (dziennikarka BBC3), Simon Broughton (redaktor naczelny „Songlines Magazine”), Jan Pospieszalski (dziennikarz i muzyk), Jarosław Szubrycht (krytyk muzyczny), Kuba Borysiak (dziennikarz RCKL) zdecydowało, że Folkowym Fonogramem Roku 2019 została płyta zespołu Lajkó Félix & VOŁOSI o takim samym tytule.
II miejsce zajęła płyta „Radical Polish Ansambl” grupy Radical Polish Ansambl, a na III miejscu uplasowały się dwa wydawnictwa: „Ciemnienie” duetu Mehehe i „Rebetiko Poloniko” projektu Skolias & Bester.
Laureaci pierwszego miejsca, czyli Vołosi przekraczają granice instrumentów smyczkowych, tworząc muzykę na wskroś nowoczesną i atrakcyjną dla współczesnego odbiorcy – wyrastającą z karpackich korzeni, ale zawierającą w sobie znamiona jazzowej improwizacji, pełną niezwykle emocjonalnego przekazu. Félix Lajkó to z kolei bezkompromisowy i wszechstronny węgierski wirtuoz skrzypiec, kompozytor i aktor. Porusza się w rozmaitych konwencjach, od muzyki tradycyjnej po jazz, zachowując przy tym niepowtarzalny styl i świeżość wyrazu.
Fonogram Źródeł to kolejna nagroda Radiowego Centrum Kultury Ludowej przyznawana corocznie, towarzysząca Folkowemu Festiwalowi Polskiego Radia „Nowa Tradycja”. Konkurs po raz pierwszy odbył się w 2009 roku, a jego podstawowym założeniem jest motywowanie lokalnych społeczności do przedstawiania swoich muzycznych tradycji oraz autentycznych artystów.
– Mamy teraz do czynienia z boomem na dokumentację – mówiła w styczniu dr Weronika Grozdew-Kołacińska z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauki, członkini jury. – Każdy, kto się interesuje kulturą wsi czy regionu, jednocześnie podczas wyjazdów w teren rejestruje wszystko na swój czy publiczny użytek. Ważne, żeby były to wydawnictwa wartościowe pod każdym względem. Muzyka ludowa na to zasługuje – dodaje Weronika Grozdew-Kołacińska, obok której w jury zasiedli: dr hab. prof. Piotr
Dahlig (etnomuzykolog, Instytut Muzykologii UW), Maria Baliszewska (dziennikarka RCKL), Anna
Borucka-Szotkowska (dziennikarka RCKL) i Magdalena Tejchma (dziennikarka RCKL).
Jury zdecydowało, że w konkursie na Fonogram Źródeł 2019 Nagrodę Specjalną w wysokości 2500 zł otrzymają Mateusz Raszewski oraz Fundacja Dorzecze Prosny i Wydawnictwo Muzyka Odnaleziona – autorzy płyty „Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny”. Nagroda jest wyrazem uznania dla rzetelnej pracy od podstaw Mateusza Raszewskiego, który stworzył „unikalny i intymny portret skrzypka, w przystępny sposób ukazując również specyfikę muzyki regionu kaliskiego”.
Kolejne albumy nagrodzone w tym konkursie: „Drzewie nuty orawskie” (I miejsce), „Najstarsi skrzypkowie regionu opoczyńskiego 2019” (II miejsce), „Festiwal Muzyki Tradycyjnej Na Rozstajnych Drogach” (III miejsce) oraz „Stanisława Galica Górkiewicz. Nuty serdecne” (wyróżnienie).
Więcej na www.rckl.polskieradio.pl oraz na fanpage’u RCKL na Facebooku.