Program to przedsięwzięcie nowo powstałego Instytutu Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej. To pierwsze państwowe narzędzie finansowego wsparcia projektów skoncentrowanych na różnorodności językowej. Wnioski na kwotę do 80 000 złotych można składać do 10 marca 2025 roku.
Od 10 lutego 2025 roku można składać wnioski w pilotażowym Programie dotacyjnym „Różnorodność Językowa”. Dofinansowujemy przedsięwzięcia kulturalne realizowane w 2025 roku i obejmujące zachowanie, ochronę, rewitalizację, badania oraz popularyzację języków mniejszościowych i regionalnych, gwar oraz dialektów występujących w Polsce, a także polskiego języka migowego (PJM). To pierwszy państwowy program skupiony na tego typu zagadnieniach i najważniejsze narzędzie wsparcia innych podmiotów, stworzone w ramach działalności naszego instytutu.
Najważniejsze informacje
Z Programu „Różnorodność Językowa” mogą skorzystać samorządowe instytucje kultury, organizacje pozarządowe, koła gospodyń wiejskich, kościoły i związki wyznaniowe. Dofinansowanie jest przeznaczone na pokrycie kosztów przedsięwzięć mieszczących się w jednej z sześciu następujących kategorii:
- przedsięwzięcia artystyczne;
- działania edukacyjne;
- spotkania, sympozja, konferencje oraz publikacja materiałów pokonferencyjnych;
- rozwój archiwów i repozytoriów, portali dokumentujących i gromadzących wiedzę o językach i kulturze z nim związanych;
- przygotowanie materiałów edukacyjnych do nauki języków mniejszościowych oraz lokalnych odmian językowych;
- przeprowadzenie kampanii społecznych, akcji społecznych wskazujących na wartości związane z wielojęzycznością i różnorodnością kulturową.
Minimalna kwota dofinansowania wynosi 20 000 zł. Maksymalna kwota dofinansowania wynosi 80 000 zł. Dofinansowanie może wynosić do 80% budżetu zadania, co oznacza, że wkład własny wynosi minimum 20% budżetu zadania. Nabór wniosków trwa do 10 marca 2025 roku. Inicjatywę dotowaną w tegorocznej edycji Programu dotacyjnego „Różnorodność Językowa” należy zrealizować do 30 listopada 2025 roku.
„Przez dekady w polskiej przestrzeni publicznej pokutowało przekonanie, że tylko słownikowa polszczyzna jest najlepszym nośnikiem dla artystycznych i kulturalnych przedsięwzięć. Tymczasem język polski jest znakomitym twórczym medium, ale nie jedynym. Są jeszcze gwary, dialekty oraz języki mniejszościowe i regionalne, które do niedawna służyły raczej do komunikacji w domowym zaciszu i były kojarzone wyłącznie z tak zwaną sztuką ludową.
Na szczęście w ostatnich latach to nastawienie się zmienia. Społeczności zaczynają interesować się tym, jak mówią i – na ile to możliwe – dbają o zachowanie swojej mowy. Każdy jest przecież «skądś» i gdziekolwiek nie wyrusza, niesie ze sobą swój osobisty słownik. Zaczynamy dostrzegać, że różnorodność językowa i kulturowa to wartość. Podlaskie «śledzikowanie» czy śląska «godka» nie są już powodem do wstydu. Coraz więcej twórców, artystów, animatorów i edukatorów, ale także miłośników lokalnej kultury wykorzystuje w swoich działaniach języki regionalne, mniejszościowe, dialekty, gwary, polski język migowy i inne języki migranckie, które budują językowy krajobraz Polski. Coraz więcej osób stara się poprzez język pielęgnować, ale także zaznaczać własną, oddzielną tożsamość. Nasz program powstał po to, żeby ich wesprzeć.
Warto podkreślić, że to pierwszy tego typu program dotacyjny w kraju i ma on charakter pilotażowy. Będziemy wsłuchiwać się w głosy instytucji i organizacji zajmujących się w Polsce różnorodnością językową oraz kulturową i – w miarę możliwości – reagować na ich potrzeby. Pracownicy różnych instytucji, działacze społeczni i wszyscy inni, którzy wezmą udział w konkursie, nie są dla nas wyłącznie beneficjentami środków, ale także partnerami”.
– Anna Wotlińska, p.o. dyrektorki Instytutu
O Instytucie Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej
Instytut Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej jest państwową instytucją kultury powołaną w 2024 roku przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Głównym zadaniem Instytutu jest popularyzowanie wiedzy o różnorodności językowej Polski poprzez wspieranie i inicjowanie działań kulturalnych, edukacyjnych i badawczych obejmujących języki regionalne (w tym język kaszubski uznany prawnie za taki), języki mniejszości narodowych (m.in. niemiecki, ukraiński, czeski, litewski) i etnicznych (m.in. karaimski, łemkowski), dialekty i odmiany językowe, języki migrantów oraz polski język migowy.
Regulamin oraz szczegółowe informacje na stronie Instytutu Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej www.irjr.pl w zakładce „Programy”.