W najbliższą sobotę odbędzie się Narodowe Czytanie – akcja społeczna zapoczątkowana w 2012 roku polegająca na publicznym odczytywaniu dzieł polskiej literatury. Tegoroczną lekturą wybraną w otwartym plebiscycie jest „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Ze względu na tematykę dramatu, w tym roku sporo odniesień do sztuki i muzyki ludowej. Poniżej przedstawiamy kilka ciekawych inicjatyw!
Narodowe Czytanie 2017 w Polsce organizowane jest co roku przez Prezydenta RP. Do 6. edycji w głosowaniu została wybrana lektura Stanisława Wyspiańskiego „Wesele”. Odczytywanie lektury odbywa się zarówno w dużych ośrodkach miejskich jak i w mniejszych miejscowościach. W tym roku wydarzenie odbędzie się 2 września (sobota).
Muzycznie w warszawskim Ogrodzie Saskim
Główne uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i pierwszej damy Agaty Kornhauser-Dudy rozpoczną się o godzinie 12.00 w warszawskim Ogrodzie Saskim. Czytaniu towarzyszyć będą trzy zespoły muzyczne.
– Podczas pierwszych czterech spektakli „Wesela” grała orkiestra ludowa, dlatego my również zaprosiliśmy zespoły, które o tę muzykę się ocierają – zapowiedziała na antenie Polskiego Radia Halina Przebinda, scenarzystka i reżyserka wydarzenia.
W wydarzeniu oprócz aktorów takich jak Paweł Królikowski, Iza Kuna, Sebastian Karpiel-Bułecka czy Katarzyna Kołeczek wezmą udział zespoły Zakopower, Warszawska Orkiestra Sentymentalna i Janusz Prusinowski. Ten ostatni wcielając się w rolę Chochoła wykona finałowy utwór skomponowany przez samego Wyspiańskiego. W filmowej adaptacji “Wesela” w reż. Andrzeja Wajdy (1972), Pieśń Chochoła wykonał Czesław Niemen.
„Wesele” z WOAKiem i Kurpiami Zielonymi
Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku, wspólnie z partnerskimi instytucjami kultury zaprasza mieszkańców Białegostoku i regionu do Narodowego Czytania „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. O godz. 15.00 na białostockim Rynku Kościuszki będzie można poczytać i posłuchać fragmentów „Wesela” w prawdziwie ludowej atmosferze. A to za sprawą pieśni i tańców w wykonaniu solistów z zespołu Kurpie Zielone. Aby bardziej poczuć weselny klimat, choreograf Kurpi Zielonych, Mariusz Żwierko, zaprosi mieszkańców do wspólnego poloneza.
Od lat włączamy się w akcję Narodowego Czytania – podkreśla Cezary Mielko, dyrektor WOAKu – to wspaniała idea, na którą staramy się zwrócić uwagę mieszkańców regionu na różne sposoby. Tym razem zadbamy o weselny klimat całego wydarzenia. Zapraszamy całe rodziny, bo dla najmłodszych przygotowaliśmy weselne zajęcia plastyczne. Żadne wesele nie może obyć się bez wianków. W namiocie WOAKu animatorzy będą uczyli je samodzielnie przygotować, a wszystko przy dźwiękach weselnej muzyki.
Narodowe Czytanie w kolbuszowskim skansenie
Narodowe Czytanie „Wesela” S. Wyspiańskiego w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej rozpocznie się o godz. 19.00 w XVIII-wiecznym spichlerzu. Dyrekcja i pracownicy, czytając fragmenty dramatu, wcielą się w Państwa Młodych, Gospodarzy, Chochoła, Poetę, Dziennikarza, Stańczyka, Szelę… Weselne sceny zaczarowywać będą również muzykanci, którzy porwą zgromadzonych do tańca.
Próba „Wesela” w kolbuszowskim skansenie, fot. Karolina Migurskia
Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu każdego roku zaprasza poznaniaków do wspólnej lektury. W tym roku czytanie rozpocznie się koncertem muzyki ludowej na balkonie Biblioteki Raczyńskich (g. 12.00) Następnie fragmenty Wesela zaprezentują przedstawiciele polityki, kultury, sztuki, nauki i dziennikarze. Dalej w programie przewidziano prezentację taneczną zespołu Poligrodzianie, naukę tańca ludowego, wykład Moniki Nowackiej (Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie) o weselnych tradycjach oraz degustację potraw, które mogły znaleźć się na weselnym stole w dramacie Wyspiańskiego.
Muzeum Wsi Lubelskiej zaprasza do wspólnego stołu
Do ogólnopolskiej akcji przyłącza się również Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie. Tak, Narodowe Czytanie na stronie internetowej muzeum zapowiada Grzegorz Miliszkiewicz – historyk kultury materialnej: „Trylogię” Henryka Sienkiewicza czytaliśmy w miasteczkowej piwiarni, „Lalkę” Bolesława Prusa na ekspozycji sklepu bławatno-galanteryjnego, a „Quo vadis” pod katakumbicznym sklepieniem mrocznej stodoły z Kamionki. Dla „Wesela” najbardziej wymownym miejscem jest prześwit zakopiańskiej bramy przeniesionej do lubelskiego skansenu z siedliska dworskiego Steckich w Łańcuchowie. Obu autorów – Stanisława Wyspiańskiego i Stanisława Witkiewicza – łączy silne poczucie roli stylu narodowego w obliczu przeczuwalnej Niepodległości. „Wesele” powstało w 1900 roku, projekt bramy zakopiańskiej w 1902, na podstawie fotografii bramy w Zakopanem wzniesionej w 1897 r.
O 12-tej zasiądziemy razem przy długim stole weselnym. Wokół nas z pożniwnych beli słomy wysnują się chochoły. W sadzie kilkakrotnie pojawi się Jasiek na koniu. Będziemy razem na wzgórzu, w sercu skansenu, w miejscu gdzie dwór podaje rękę wsi. Spotkamy się w muzeum na otwartym powietrzu wzniesionym rękami ludowych cieśli lecz według projektu etnografów i historyków, czyli inteligencji. Toż takim emocjonalnym, ale tez programowym spotkaniem obu środowisk było właśnie „Wesele”. I tak należy rozumieć symbolikę naszego stołu – gliniane misy z drewnianymi łyżkami sąsiadujące z porcelanową wazą.
Brama w stylu zakopiańskim z siedliska dworskiego Steckich w Łańcuchowie (lubelskie), fot. www.skansen.lublin.pl
Tańce i śpiewy artystów z Zespołu Pieśni i Tańca „Świerczkowiacy” przywołujące atmosferę bronowickiego „Wesela” będą atrakcją Narodowego Czytania w Tarnowie.
Zespół zaprezentuje fragmenty najnowszego widowiska „Wesele”, które przedstawia tradycje obrzędu weselnego z regionu Krakowa Wschodniego, w charakterystycznych scenach: powitania, życzeń, poczęstunku, oczepin, obdarowywania, zabawy. Autorzy widowiska opierali się na publikacji Oskara Kolberga oraz opisach etnograficznych, muzycznych, a także przekazach ustnych. Kostiumy zostały odtworzone na modłę starych strojów ludowych, na podstawie zachowanej literatury i eksponatów – oryginalnych ubiorów, zgromadzonych np. w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie. Zespół używa specyficznych rekwizytów weselnych: dzieży – symbolizującej płodność, rózgi weselnej starosty – symbolu zdrowia i dostatku, przetaka, kołacza, chleba i wielu innych.
Artyści Zespołu Pieśni i Tańca „Świerczkowiacy”, fot. www.kultura.tarnow.pl
* Zdjęcie na górze: Fragment obrazu „Wesele idzie” W. Wodzinowskie