Pod koniec 2020 roku Fundacja Muzyka Zakorzeniona wydała płytę z muzyka ludową Biskupizny. Na płycie zagrali i zaśpiewali członkowie Biskupiańskiego Zespołu Folklorystycznego z Domachowa i okolic.
Biskupizna to mikroregion etnograficzny położony w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Składa się nań dwanaście wsi wokół miasteczka Krobia, które od XIII wieku, aż do rozbiorów stanowiły własność biskupów poznańskich. Mniejsze obciążenia pańszczyźniane, a potem stosunkowo szybkie i korzystnie dla chłopów przeprowadzone uwłaszczenie zaowocowały dostatniejszym życiem Biskupian oraz wykształceniem się u nich poczucia odrębności, a nawet elitarności.W ciągu kilku wieków Biskupianie dorobili się własnej gwary i kuchni, bawili się i świętowali przy swojej dudziarskiej muzyce tańcząc wiwaty, równe i przodki. Najbardziej charakterystycznym elementem miejscowej kultury stał się strój. Mężczyźni wkładali wysokie buty, czarne kapelusze i marynarki w kolorze biskupich ornatów, kobiety – fantazyjne czepce, krochmalone kryzy, bogato wyszywane fartuchy, kilka warstw spódnic i korale.
Czas zaborów był dla Biskupian okresem walki z germanizacją. Wtedy umocniło się w nich przywiązanie do lokalnej tradycji, patriotyzm, a także przysłowiowa wręcz pracowitość i gospodarność. Okres II Rzeczypospolitej wiąże się z początkiem działalności popularyzującej kulturę ludową Biskupizny. W 1932 roku utworzone zostało Koło Regionalne w Domachowie, a przy nim Biskupiański Zespół Folklorystyczny “in crudo” z inicjatywy Jana Bzdęgi. Zespół działał do wybuchu II wojny światowej i został reaktywowany dopiero w roku 1972.
Dziś lokalne tradycje podtrzymuje i pielęgnuje przede wszystkim młode pokolenie 20-30 letnich Biskupian i Biskupianek wspieranych przez najstarszych członków Biskupiańskiego Zespołu Folklorystycznego z Domachowa i okolic – Franciszka Jesiaka i Annę Chudą.
W ostatnich latach znacząco wzrosło zainteresowanie tradycjami muzycznymi Biskupizny oraz jej ogólnopolska rozpoznawalność. Do tej zmiany przyczyniła się między innymi współpraca Biskupian z warszawskim stowarzyszeniem „Dom Tańca”, zajmującym się popularyzacją i upowszechnianiem muzycznych tradycji polskiej wsi. Stowarzyszenie od 2013 roku organizuje w Starej Krobi letnią szkołę tradycji, która poświęcona jest bogatemu dziedzictwu kulturowemu regionu – Tabor Wielkopolski. W ramach tego tygodniowego wydarzenia odbywają się różnego rodzaju warsztaty obejmujące praktycznie wszystkie dziedziny lokalnej kultury tradycyjnej (od tańców i śpiewów po kulinaria i stolarstwo) oraz codzienne zabawy taneczne przy muzyce na żywo. Głównym celem Taboru jest przekazanie w interesujący, nowatorski i bezpośredni sposób niematerialnego dziedzictwa kulturowego Wielkopolski młodszym pokoleniom. Oprócz Taboru czy Festiwalu Tradycji i Folkloru na Biskupiźnie odbywają się też potańcówki przy muzyce tradycyjnej, a wśród nich cykliczne z okazji „Katarzynek” czy „Podkoziołka”, których tradycja sięga w Domachowie setek lat. Z roku na rok wydarzenia te cieszą się coraz większym zainteresowaniem mieszkańców Biskupizny, jednocześnie inspirując kolejne osoby do podobnych działań we własnych regionach.
Na płycie zagrali i zaśpiewali członkowie Biskupiańskiego Zespołu Folklorystycznego z Domachowa i okolic: Anna Chuda (ur. 1946), Posadowo, śpiew; Franciszek Jesiak (ur. 1930), Stara Krobia, śpiew;
Krzysztof Polowczyk (ur. 1985), Domachowo, dudy wielkopolskie, skrzypce podwiązane i śpiew;
Adrian Maćkowiak (ur. 2001), Bukownica, dudy wielkopolskie; Małgorzata Szymankiewicz (ur. 1996), Krobia, skrzypce podwiązane; Julia Hampelska (ur. 1998 r.), Krobia, skrzypce podwiązane, Kazimierz Nowak (ur. 1942 r.), Posadowo, harmonia diatoniczna oraz goście: Antoni Beksiak (ur. 1972 r.), Warszawa, śpiew; Witold Roy Zalewski (ur. 1983 r.), Poznań, śpiew.
Płytę można odsłuchać na stronach Bandcamp oraz Spotify
Projekt współfinansowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego.