Nie tylko dawne ludowe kolędy w wykonaniu dolnośląskich zespołów śpiewaczych, ale też tradycje kulinarne związane z czasem świąt zimowych będą przedmiotem konkursu tradycji, który pod nazwą Kolęda’2024 odbędzie się w Bogatyni.
Zgodnie z tradycją w ostatnią sobotę miesiąca, czyli 27 stycznia, na zakończenie tegorocznego kolędowania do Bogatyńskiego Ośrodka Kultury przyjadą wiejskie zespoły pielęgnujące tradycje przeniesione w okresie powojennym na Dolny Śląsk przez osiedleńców z wielu regionów Polski sprzed 1945 roku. Po niemal ośmiu dekadach od czasu przesiedleń pieśni, zwyczaje i obrzędy są nadal pamiętane i kontynuowane do dziś. Zaświadczy o tym konkurs, który będzie oceniany przez etnologów.
Wśród wykonawców zaproszonych do udziału większość należy do grona laureatów kazimierskich festiwali z ostatnich kilku dekad oraz Nagrody im. Oskara Kolberga. Ostatnim z nich jest łemkowski zespół Łastiwoczka z Przemkowa, który uhonorowano tym najwyższym w Polsce odznaczeniem w dziedzinie kultury ludowej w ubiegłym roku. Pieśni wykonywane przez tę grupę stanowią przykład najwyższej maestrii śpiewu wielogłosowego. Od lat budzą podziw krytyków muzycznych i festiwalowych publiczności. Występ ten zaplanowano o godzinie 18.00.
W konkursowych kategoriach pieśni kolędowych, stołów ze świątecznymi potrawami i przystrojonych według dawnej tradycji choinek zaprezentują się zespoły z Nowego Waliszowa, Pieńska, Żeliszowa, Czerwonej Wody, Skorzynic, Zbylutowa, Rząsin, Działoszyna i Markocic. W wybranych kategoriach wezmą udział także przedstawiciele społeczności z przygranicznych terenów Niemiec i Czech, którzy od lat uczestniczą w bogatyńskim konkursie przypominając własne, niegdysiejsze tradycje związane z okresem zimowym. Oprócz polskich, zwyczajowych przysmaków będzie można degustować czeskie pierniki misternie dekorowane lukrem i spróbować łużyckich pieczonych jabłuszek faszerowanych konfiturami.
Śpiewacy z Rząsin, fot. Henryk Dumin
Podczas spotkania odbędą się także warsztaty wykonywania tradycyjnych ozdób choinkowych z bibułki i słomek prowadzone przez mistrzynię tradycji Marię Kidę z Mściszowa.
Konkurs tradycji w Bogatyni należy do najstarszych w dolnośląskim regionie. Został zainicjowany w 1984 roku, kiedy tego typu inicjatywy bywały niemile widziane w okolicznościach ówczesnego stanu wojennego. Jego formuła dotrwała w prawie niezmienionej postacido dziś, by nadal komunikować trwanie tradycyjnej kultury mimo powojennych przesiedleń, zmian politycznych koniunktur i mijających dziesięcioleci. Jednym z głównych założeń realizacji tych spotkań było i nadal pozostaje wzmacnianie lokalnych wspólnot wokół wartości dziedzictwa tradycji. Trwa ono nadal i jest przekazywane kolejnym pokoleniomjako wartość cenna dla dolnośląskich rodzin.
Świąteczny stół górali czadeckich z zespołu Dunawiec ze Zbylutowa, fot. Henryk Dumin
Organizatorzy konkursu zapraszają do udziału w tym niezwykłym spotkaniu do Bogatyńskiego Ośrodka Kultury, które od południa potrwa aż do godzin wieczornych. Będzie to symboliczne zakończenie sezonu śpiewania kolęd, ponieważ od 2 lutego, czyli dnia Matki Boskiej Gromnicznej już się nie kolędowało. Wtedy następował czas wstępnych przygotowań do kolejnych kulminacji – świąt wiosennych.
Tekst i zdjęcia: Henryk Dumin
* Zdjęcie główne: Stół wigilijny Zespołu z Żarek Średnich, fot. Henryk Dumin