W dniach 4-6 kwietnia 2025 r. w Warszawie odbędzie się I Międzynarodowe Seminarium Etnomuzykologiczne. Tematem przewodnim konferencji będzie „Muzyka tradycyjna – Granice”. KulturaLudowa.pl objęła patronat medialny nad wydarzeniem.
Wiek XX to okres czasu, w którym obserwujemy przejście od wielkiej fascynacji nauką i jej skutecznością w poznawaniu otaczającej człowieka rzeczywistości do pełnego rezerwy uświadomienia sobie ograniczoności metody naukowej. Chodzi nie tyle o załamanie się starego, mechanistycznego paradygmatu, ile o dostrzeganie przez nowo powstające teorie ograniczoności pola swoich zastosowań. Nieprzekraczalne granice wyznaczają np. stała Plancka czy prędkość światła. (Andrzej Kozubski, Granice nauki, red. Michał Heller, Janusz Mączka, Jacek Urbaniec, Tarnów 1997 : [recenzja] Studia Philosophiae Christianae 34/2, 195-197, 1998)
W badaniach kultury tradycyjnej w XX wieku dominowało dążenie do możliwie pełnej dokumentacji z jednej strony, z drugiej zaś zwłaszcza do precyzowania temu pomocnej metodologii. Tymczasem początek nowego stulecia przynosi doświadczenia gwałtownych nieraz zjawisk – również na gruncie kultury, wymagających systematycznej aktualizacji spojrzenia. Zauważamy pewną paralelę do nauk ścisłych: to, co u schyłku wieku XX wydawało się naukowo ujęte wciąż wymyka się charakterystyce, w ostatecznym rozrachunku zmuszając nas do cofnięcia się do prostego opisu i mozolnego poszukiwania prawidłowości, z wciąż otwartym pytaniem o granice poznania.
Konferencja odbywać się będzie w siedzibie Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie przy ul. Solec 24. www.muzeumazji.pl
PROGRAM
4 kwietnia 2025 (piątek)
10:00–10:15 uroczyste otwarcie konferencji
dr Józef Zalewski, dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku
dr Maria Szymańska-Ilnata, prezeska Polskiego Seminarium Etnomuzykologicznego
10:15–11:00 wykład otwierający prof. ucz. dr hab. Tomasz Nowak, Instytut Muzykologii UW
11:00–11:15 dyskusja
11:15–11:30 przerwa
SESJA 1
11:30–11:50 Traditional Music Archiving in Ukraine: Boundary to Boundary, Oleksandr Kropyvnyi, Problematic Research Laboratory of Ethnomusicology, PhD Candidate at the Department of Ukrainian Music History and Musical Folklore Studies
11:50–12:10 Wolne granice etniczne polskiego rytmu 7-sylabowego: Problem pochodzenia, geografii, adaptacji gatunkowej u Ukraińców i Litwinów, prof. dr hab. Іryna Klymenko, Narodowa Akademia Muzyczna Ukrainy
12:10–12:30 Ukrainian Folklore in Lithuania During the Time of War: Research at the Boundary of Ethnomusicology and Anthropology, dr Halyna Pshenichkina, The Institute of Lithuanian Literature and Folklore in Vilnius
12:30–12:50 Links between Lithuanian and Polish Folk Songs: General View, prof. dr hab. Rimantas Sliužinskas, Faculty of Social Sciences and Humanities, Klaipėda University, Lithuania
12:50–13:10 dyskusja
13:10–14:00 przerwa
SESJA 2
14:00–14:20 Tradycje muzyczne jako wyróżnik społeczno-kulturalny. Przykład repatriantów polskich z Bośni, prof. dr hab. Piotr Dahlig, Instytut Muzykologii UW
14:20–14:40 Mutterszpracha Wasserpolaków. Niewygodne pogranicze ukryte na radiowej taśmie, dr Gabriela Gacek, Instytut Muzykologii UJ
14:40–15:00 Tabu czy biała plama? Pieśni niemieckojęzyczne w regionie opolskim na podstawie nagrań własnych oraz rozmów przeprowadzonych ze śpiewaczkami i śpiewakami w latach 2018-2024, Iwona Wylęgała, badaczka niezależna
15:00–15:20 Granice państwowe, etniczne i kulturowe a dziedzictwo taneczne wybranych grup narodowych i etnicznych zamieszkujących Kraków i województwo małopolskie, Krzysztof Hliniak, Polskie Forum Choreologiczne, Uniwersytet Jagielloński
15:20–15:40 Obcy? Sąsiedzi? Wątki arabskie w syjonistycznej muzyce i tańcu w Palestynie przed 1948, dr Agnieszka Jeż, Żydowski Instytut Historyczny
15:40–16:00 dyskusja
5 kwietnia 2025 (sobota)
SESJA 3
10:00–10:20 Polskie kołysanki – próba określenia granic gatunku, prof. ucz. dr hab. Tomasz Rokosz, Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii KUL
10:20–10:40 Rekonstrukcja, rewitalizacja, reintrodukcja? Kolędy z Podkarpacia przywracane „żywej tradycji” w latach 2015-2025, Bartosz Gałązka, Szkoła Doktorska KUL
10:40–11:00 Fenomen pielgrzymek i pieśni pielgrzymkowych w kontekście polskiej tradycyjnej religijności ludowej oraz współczesnej turystyki religijnej, dr Kinga Strycharz-Bogacz, Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii KUL
11:00–11:20 Typologia melodii włóczebnych w przestrzeni wielowyznaniowej Zachodniego Padzwinia, Volha Baryshnikava, badaczka niezależna
11:20–11:40 SKOŃCYŁA MI SIE DROGA – pieśni pogrzebowe i pasyjne z terenu województwa małopolskiego, Daniel Kübler, badacz niezależny
11:40–12:05 dyskusja
12:05–13:00 walne zebranie/zwiedzanie wystaw Muzeum Azji i Pacyfiku
13:00–14:00 przerwa
SESJA 4
14:00–14:20 Etnofilozofia: kilka uwag o antropologii obrzędu w jej wymiarze praktycznym, dr Ewa Grochowska, badaczka niezależna
14:20–14:40 Muzyka na weselu – tradycja czy nowoczesność?, dr Beata Maksymiuk, Instytut Nauk o Kulturze UMCS
14:40–15:00 All is data – czyli co może dać etnomuzykologowi metodologia teorii ugruntowanej, Barbara Śnieżek-Gużyńska, Instytut Sztuki PAN
15:00–15:20 Radio AI. Etnomuzykologiczne studium eksperymentu OFF Radia Kraków ze sztuczną Inteligencją, dr Maciej Kierzkowski, The Open University w Wielkiej Brytanii
15:20–15:40 dyskusja
15:40–16:00 przerwa
SESJA 5
16:00–16:20 Bingy Bé from Eastern Madagascar – Exploring the Soundscape Between Worlds, dr Łukasz Smoluch, Instytut Muzykologii UAM
16:20–16:40 On the Boundaries of Cosmology, dr Miriam Noa; Regina Reisinger, Munich City Museum
16:40–17:00 Od teoretyka do praktyka – o przełamywaniu rasowych tabu i metodologicznych barier w zachodnich badaniach nad gamelanem, dr Dawid Martin, Instytut Muzykologii UW
17:00–17:20 Fusion and Exclusion: Music, Creolization, and Sounding-Out Indian Caribbean Cultural Boundaries in Trinidad-Tobago, dr Christopher L. Ballengee, Akademia Wincentego Pola w Lublinie
17:20–17:40 dyskusja
6 kwietnia 2025 (niedziela)
SESJA 6
10:00–10:20 Tradycja-kontynuacja-kreacja. Granice kulturowo-muzyczne wśród wykonawców grających na piszczałkach sześciootworowych, dr Ewelina Grygier, Instytut Muzykologii UW
10:20–10:40 Ligawka na Lubelszczyźnie. Granice występowania w świetle aktualnych badań, dr Agata Kusto, Instytut Nauk o Kulturze UMCS
10:40–11:00 Cymbały rzeszowskie – między wiejską izbą a sceną festiwalową. O granicach tradycji i współczesnych interpretacjach, Jakub Czapla, Instytucie Nauk o Sztuce KUL
11:00–11:15 dyskusja
11:15–11:30 przerwa
SESJA 7
11:30–11:50 Zasięgi elementów konstrukcyjnych dud – o nowe podejście w organologii instrumentów dudowych, Rafał Miśta, badacz niezależny
11:50–12:10 Fenomen dud białoruskich w kontekście granic, Eugen Baryshnikau, badacz niezależny
12:10–12:30 Tradycja gry na heligonkach w Małopolsce i jej odrodzenie na przełomie XX i XXI wieku, Michał Pastuch, badacz niezależny i prof. ucz. dr hab. Tomasz Nowak, Instytut Muzykologii UW
12:30–12:50 Przekroczyć granice tradycji, czyli o innowacjach w praktyce akordeonistów/harmonistów i w ich instrumentach, Klara Zienkiewicz, Instytut Muzykologii UW
12:50–13:10 dyskusja
13:10–13:30 przerwa
13:30–14:30 Zanikające granice. Antropologizacja (etno) muzykologii i jej dyskursów, prof. dr hab. Sławomira Żerańska-Kominek, wykład gościnny
14:30–14:45 dyskusja i zamknięcie konferencji