Od 10 listopada w Starej Młótowni Muzeum Miejskiego w Tychach prezentowana będzie wystawa fotografii Barbary Kubskiej i Stanisława Gadomskiego „Sploty. Fotografie polskich strojów ludowych”.
Blisko dwieście fotografii ukazuje stroje ludowe z kolekcji ok. dwudziestu pięciu muzeów z całej Polski oraz jedenastu zespołów folklorystycznych. Większość z nich Stanisław Gadomski (1929–2013) wykonał na przełomie lat 70. i 80. Kolorowe diapozytywy, które przekazał Muzeum Miejskiemu w Tychach, oddają urok odświętnych ubiorów mieszkańców wsi, któremu nie oparli się pierwsi etnografowie – to dzięki zapoczątkowanym przez nich pod koniec XIX w. kolekcjom możemy dziś sięgać do źródeł i na nowo je interpretować. Zadania tego podjęła się Barbara Kubska (ur. 1986), fotografka związana z Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach. Swoisty suplement do fotografii Gadomskiego, którego jest autorką, prezentuje stroje z terenu Górnego Śląska i ziem sąsiednich – poszczególne ich elementy skompletowała etnografka Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko, korzystając z zasobów własnych Muzeum Miejskiego w Tychach, zbiorów sześciu innych muzeów, trzech stowarzyszeń folklorystycznych i kolekcji prywatnych.
Na prezentowanej w muzeum wystawie echem odbija się nie tylko historia, na tle której tak różnorodne stroje zaistniały (a niektóre zdążyły zaniknąć) – koniec XIX wieku i pierwsza połowa XX, kiedy w użyciu jest większość przedstawionych na fotografiach ubiorów, to czas rewolucji przemysłowej, uwłaszczenia chłopów, ruchów narodowościowych i dwóch wielkich wojen. Wystawa porusza także temat samej fotografii jako medium służącego celom dokumentacyjnym (w etnografii) i popularyzatorskim (w mediach). Stawia pytanie, na ile fotografia, choć umożliwia autorską wypowiedź, jest wolna od rygorów i schematów narzucanych przez dziedziny, na użytek których powstaje.
Prace Barbary Kubskiej wchodzą w dialog z fotografiami Stanisława Gadomskiego, wykonanymi prawie czterdzieści lat temu z myślą o czytelnikach tygodnika „Panorama”. Razem mówią o współpracy fotografów i etnografów – jak dawniej, tak i teraz odpowiedzialnych za dokładność przedstawień strojów podczas sesji fotograficznych. Prezentują niezależne spojrzenia autorów na fotografowany przedmiot oraz ich sposoby myślenia o portrecie – przecież ubiory te, nim stały się muzealiami, były czyjąś własnością. Uświadamiają, że patrzenie zależy nie tylko od wrażliwości i indywidualnego wyczucia, ale także czasów, w których się tworzy – ideowych, artystycznych czy estetycznych kanonów.
Gdyby móc fotografie Kubskiej i Gadomskiego przepleść, jak przeplata się wątki tkaniny, powstałby wielobarwny obraz – łatwo byłoby jednak odróżnić, kogo i jak poprowadziła intuicja.
Współorganizatorem wystawy jest Fundacja Kultura Obrazu.
Wystawa stanowi rozwinięcie wątków, które znajdą się w książce „Stanisław Gadomski/ Barbara Kubska. Strój ludowy w Polsce z śląskim suplementem”. Spotkanie promujące książkę odbędzie się 29 grudnia 2016 roku.
W czasie trwania wystawy organizowane będą wydarzenia, skierowane do osób dorosłych, jak również dzieci i młodzieży.
Tekst: Ewelina Lasota
Strój z okolic Częstochowy, fot. Barbara Kubska
Spotkania towarzyszące wystawie
16 listopada 2016, godz. 17.00
Stanisław Gadomski. Subiektywnie
O Stanisławie Gadomskim opowie Józef Wolny – fotograf, który pod koniec lat 80. został zaproszony przez Gadomskiego do grona etatowych fotoreporterów „Panoramy”. Podczas spotkania przypomniane zostaną fotoreportaże Gadomskiego drukowane na łamach tygodnika.
Prowadzenie: Ewelina Lasota
23 listopada 2016, godz. 17.00
Inny
Już pierwsi fotografowie stawiają przed obiektywem tych, którzy na kosztowne zdjęcia sami nie mogą sobie pozwolić. Tak powstają fotografie typów ludowych, będące wyrazem fascynacji epoki wszelką odmiennością – interesujący, a przecież nie tak znów daleki, okazuje się sąsiad z pobliskiej wsi. Podczas spotkania prześledzimy, w jaki sposób, począwszy od drugiej połowy XIX wieku do czasów, w których tworzył Stanisław Gadomski, kształtowały się konwencje fotografowania stroju ludowego i jego właścicieli.
Prowadzenie: Ewelina Lasota
Barbara Kubska / Stanisław Gadomski „Sploty. Fotografie polskich strojów ludowych” wystawa w Muzeum Miejskim w Tychach
Wernisaż: 9 listopada 2016 r., godz. 18.00
Czas trwania: 10 listopada 2016 – 25 lutego 2017
Miejsce: Dawna Młótownia, ul. Katowicka 9
Współorganizator wystawy: Fundacja Kultura Obrazu
Scenariusz wystawy i koncepcja aranżacji: Barbara Kubska, Ewelina Lasota, Anka Sielska / Fundacja Kultura Obrazu
Identyfikacja wizualna: Daria Malicka
Koordynacja: Barbara Kopia
Koordynacja produkcji wystawy: Agnieszka Czyżewska
Montaż wystawy: Henryk Dubis, Krystian Banik
Promocja: Joanna Kucz-Pieczka
Prezentowane na fotografiach eksponaty pochodzą ze zbiorów:
Muzeum Częstochowskie
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej
Muzeum Miejskie w Tychach
Muzeum Miejskie w Żywcu
Muzeum Śląska Opolskiego
Muzeum Śląskie w Katowicach
Muzeum w Raciborzu
Stowarzyszenie na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego miasta Wilamowice „Wilamowianie”
Stowarzyszenie „Pod Ochodzitą” w Koniakowie
Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Grojcowianie” w Wieprzu
Zbiór prywatny Marii Bałuch
Reprodukcje „Panoram” ze zbiorów:
Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Zbiór prywatny Alicji Małety
* Strój z okolic Częstochowy, fot. Barbara Kubska
Źródło: www.silesiakultura.pl