Targi Sztuki Ludowej w Kazimierzu Dolnym w 2017 roku obchodziły swój jubileusz 50-lecia istnienia. Z tej okazji Stowarzyszenie Twórców Ludowych wydało album z archiwalnymi i współczesnymi fotografiami, prezentujący historię jednego z najstarszych tego typu wydarzeń w Polsce.
„Cieszymy się, że nasze Targi doczekały się w końcu swojego wydawnictwa. Mimo, że są o rok młodsze od Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, to do tej pory nie miały takiego szczęścia wydawniczego jak Festiwal, w ramach którego ukazały się dwie duże publikacje. Jest to więc pierwsza książka prezentująca pięćdziesięcioletnią historię Targów Sztuki Ludowej, które od lat spełniają ważną funkcję w ukazywaniu tendencji we współczesnej sztuce i rękodziele ludowy” – opowiada Krzysztof Butryn ze Stowarzyszenia Twórców Ludowych, koordynator projektu.
50 lat Targów Sztuki Ludowej w Kazimierzu – wydawnictwo jubileuszowe to 120 stronicowe wydawnictwo dokumentujące i przedstawiające historię Targów Sztuki Ludowej w Kazimierzu, które nieprzerwanie od pięćdziesięciu lat towarzyszą Ogólnopolskiemu Festiwalowi Kapel i Śpiewaków Ludowych.
Jak czytamy we wstępie „wydawnictwo jubileuszowe […] nie jest pełną monografią faktograficzną podsumowującą półwiecze imprezy, a próbą ukazania specyfiki i wyjątkowości tego ważnego dla kultury narodowej wydarzenia”.
fot. arch STL
„Pięćdziesiąt lat to duży przedział czasowy. Niestety ograniczenia edytorskie uniemożliwiły nam przedstawienie wszystkich materiałów, dlatego zdecydowaliśmy się aby w książce ukazać klimat, specyfikę i charakter kazimierskich targów. Większość materiałów nie była dotąd publikowana” – podkreśla Krzysztof Butryn.
Zasadniczą część wydawnictwa stanowią dawne i współczesnych fotografie (m.in. ze zbiorów STL, Muzeum Lubelskiego na Zamku, archiwum prywatnego Romana Prószyńskiego) archiwalne wycinki prasowe, druki ulotne oraz dokumenty zawarte w sześciu przedziałach czasowych, a więc od 1968 roku do roku 2017. Ciekawym uzupełnieniem materiału faktograficznego jest zamieszczenie fragmentów wypowiedzi twórców ludowych uczestniczących w poszczególnych edycjach Targów.
W publikacji oprócz wspomnianych archiwaliów znalazły się również teksty wspomnieniowe organizatorów, przyjaciół i komisarzy poszczególnych edycji Targów. Autorami tekstów są Danuta Powiłańska (komisarz Targów Sztuki Ludowej w latach 1978-1988), Andrzej Ciota (dyrektor Biura ZG STL w latach 1992-2010), Ryszard Rabeszko (twórca ludowy, prezes STL a latach 2001-2009), Andrzej Wojtan (regionalista i dokumentalista, uczestnik wszystkich Targów Sztuki Ludowej) oraz Paweł Onochin (od 20 lat związany ze STL, komisarz Targów od 2010 roku). Wprowadzeniem do publikacji jest tekst prezesa STL Waldemara Majchera oraz prof. Jana Adamowskiego o roli Targów w kontekście promowania sztuki ludowej.
Całość publikacji zamyka prezentacja ponad czterdziestu wybranych sylwetek twórców ludowych (zdjęcia i opisy), którzy wywarli znaczący wpływ na charakter i formę Targów Sztuki Ludowej w Kazimierzu.
Jak podkreślają wydawcy kazimierskie Targi zawdzięczają swoją renomę uczestnikom – członkom Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Przez lata uczestnikami Tragów byli uznani i wybitni twórcy ludowi, którzy na stałe weszli do kanonu polskiej sztuki ludowej, im tez poświęcona jest ta publikacja.
* * *
Historia Targów Sztuki Ludowej łączy się ściśle z powstaniem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jedną z pierwszych inicjatyw nowo powstałego Stowarzyszenia było zorganizowanie kiermaszu sztuki ludowej w ramach Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, który odbył się w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą w dniach 21–22 lipca 1968 roku, a wzięło nim udział 28 twórców z Lubelszczyzny. Początkowo współorganizatorem imprezy było Muzeum Okręgowe w Lublinie. W 1971 roku kazimierski kiermasz został przemianowany na Targi Sztuki Ludowej i ta nazwa obowiązuje do dnia dzisiejszego.
* * *
Redakcja: Krzysztof Butryn, Paweł Onochin, Katarzyna Ufniarz, Roman Prószyński
Tłumaczenie: Magdalena Grabias
Korekta: Katarzyna Kraczoń
Projekt: Rafał Rola, studioformat.pl
Fotografie: Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Muzeum Lubelskie w Lublinie, Muzeum Regionalne w Łukowie oraz zbiory rodzinne
Autorzy fotografii: Krzysztof Butryn, Alfred Gauda, Paweł Królikowski, Zbigniew Nita, Paweł Onochin, Roman Prószyński, Jan Urbanowicz
Wydawca: Wydawnictwo Episteme na zlecenie Fundacji Ochrony i Rozwoju Twórczości Ludowej, ul. Grodzka 14, 20-112 Lublin
Copyright ® by Fundacja Ochrony i Rozwoju Twórczości Ludowej
Copyright ® by Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Lublin 2017
ISBN 978-83-65172-94-5
Wydawnictwo zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przy wsparciu finansowym Województwa Lubelskiego.
Kontakt w sprawie zamówień: zgstl@op.pl, tel. (81) 532 49 74